De koorzang in de Russisch Ortodoxe kerk is zeer welluidend en een van de beroemdste componisten in dit genre is Dimitri Bortniansky. Hij heeft prachtige liederen geschreven, waarvan mijn kamerkoor er tijdens de Evensong, die we op 16 november in de Grote Kerk te Vianen verzorgen ook een zingt. Het volgend lied wordt wel beschouwd als een van de allermooiste.
De site Laurens Jz Coster geeft voor deze dag een gedicht van de bijna in de vergetelheid geraakte schrijver en polemist J.B.Charles. HET GEHEIM Toen de herfst dit keer binnenjoeg, op de achttiende van October, na de luwste en langste zomer die ooit om tuchtiging vroeg, was het mij die het zag gebeuren achter stevige ramen en deuren, of de bomen zich rekken gingen en in paniek te spreken aanvingen met hun angstige kroost, de blaren: of men misschien nog zou kunnen vluchten. Het was of de moleculen der luchten die tot nu door geen oog gezien waren plots tot reuzengrootte aangroeiden, woest over en langs elkaar woeien en als valse lappen wildklappend ons de kou in het hart wilden slaan. Of een reus die de lange zomerse dagen diep in het woud had liggen verslapen, nu grommend was begonnen op te staan. J.B.CHARLES 1910-1983 UIT: Het Geheim ( 1952)
De Marokkaanse zangeres Amina Alaoui heeft een prachtige stem die naast muziek uit haar vaderland ook ander reperoire zingt w.o. Sefardische liederen, waarvan hierboven een opname.
Brak ik in mijn laatste muziekblog een lans voor de stem van Julius Patzak, deze keer doe ik dat voor de prachtige stem van Peter Anders. Luister naar zijn frasering van deze beroemde aria uit "Lohengrin "van Richard Wagner; een componist die ik feitelijk niet kan horen, maar die af en toe toch iets blijken van zijn volgens velen aanwezige genialiteit. Dat Peter Anders niet alleen een groot operazanger was, maar ook een geweldig liedzanger wil ik hier laten horen in een lied uit de beroemde cyclus die Winterreise van Frans Schubert. Ik bezit een lanspeelopname met Michael Raucheisen aan de piano. Fenomenaal!!!
Jef Last, die leefde van 1898 tot 1972 schreef onderstaand gedicht. DE LANDARBEIDER Ik melk de koeien op het land en zet het geurig graan aan schoven. Wat kan de wereld nij beloven meer, dan Zijn zegen op mijn hand? Ik doe mijn werk, en lees geen krant en stoor de moordenaars niet in 't roven Ik ben het brandhout, God de oven waarin ik naar Zijn wil verbrand. Ik geld voor knecht slechts onder knechten. Maar heer ben 'k van mijn eigen ziel, geen slaaf van kingebeelde rechten. Geen afgod waar 'k voor nederkniel, maar aan mijn land en volk gehecht en tevreden zo ik Hem geviel. JEF LAST (1898 - 1972)
Ik blijf erbij dat dit soort stemmen in deze tijd niet meer voorkomen; waarmee dat te maken heeft weet ik niet precies. Ik denk dat van de stemmen tegenwoordig veel te veel gevraagd wordt door de grotere orkestzalen en de grootte van de orkesten. De geluidssterkte daarvan kun je niet vergelijken met toen. Daarnaast gingen de zangers veel verstandiger met hun orgaan om en zongen bijna nooit partijen die buiten hun stembereik lagen. Een goed voorbeeld hiervan is Julius Patzak, de tenor met dat bepaald schmelz in zijn stem.
Patzak maakt van dit niemendalletje een juweeltje door de manier waarop hij het zingt. Daar kunnen de tegenwoordige zangers een voorbeeld aan nemen.
Bovenstaande foto is gemaakt door de op 8 februari 1870 in Amerikaanse stadje Mushrooms uit Tjechische ouders geboren Amerikaanse fotograaf Drahomir Josef Ruzicka. Hij ging naar Wenen om er medicijnen te studeren, maar keerde terug naar de Verenigde Staten. Daar raakte hij bevriend met Edward Steichen en clarence Hudson White. Ruzicka raakte geboeid door de uitstraling van de moderne stad en de technologische verandering. Hij had grote invloed op Tjechische fotografen na hem als Jaromir Funke, Josef Sudek en Alois Zych.
Waarschijnlijk zegt de naam Ursula van Diemen de meeste lezers van Spechtiania bitter weinig, maar naar mijn mening is dit een van de mooiste stemmen die er geweest zijn. Het bijzondere daarbij is ook nog dat zij gedeeltelijk Nederlandse was. Over haar leven is nauwelijks iets bekend. Haar geboortedatum is wel bekend, maar wanneer zij overleed weten we niet. Gelukkig zijn er een paar opnamen waarop haar onvergetelijke stem is te horen.
De Zweedse kunstschilder Ernst Josephson heeft dit portret geschilderd van zijn eveneens uit Zweden afkomstige landgenoot Alfred Wahlberg. Deze werd op 13 februari 1834 geboren in Stockholm. Hij kreeg zijn eerste schilderslesen van zijn vader; maar omdat hij ook grote muzikale aanleg had ging hij naar het conservatorium. Hij studeerde daar af en ging pianolessen geven. Toch bleef de schilderkunst aan het trekken en als auto-didact begon hij met het schilderen van landschappen. Hij vertrok naar Düsseldorff en kreeg dat heel kort les van Hans Frederik Gude. In 1866 ging hij naar Parijs, maar iedere zomer reisde hij naar zijn vaderland. 4 oktober 1906 overleed hij in het stadje Tranas.
Voor deze donderdag 2 oktober kies ik een gedicht van de vorige week vrijdag overleden Louise van Santen. WEER WAS HET OORLOG Weer was het oorlog in mijn droom maar zonder deuren. Ik stond op een verloren trap en kom mij zelf van boven zien. Ik zag geen leuning langs de treden geen grond of zoldering. Ik dacht dit moet een ladder zijn die diep in mij geslagen balans gevonden heeft. Toen keek ik rond: ik zag elkeen als lang voorheen, maar geen wist dat het oorlog was. LOUISE VAN SANTEN UIT: David zonder schild ( 1964)