vrijdag 31 juli 2015

bijzondere kerken 5


Lopende naar ons volgende doel nl. de aan de Apostelen Petrus en Paulus gewijde Dom, kwam we langs het Oude Rathaus, een laatgotisch bakstenen gebouw net trapgevels. Voor dit gebouw staat een liefst 5.35 meter hoog standbeeld van Ridder Roeland gemaakt van zandsteen en vervaardigd en opgericht in 1474.


11 oktober 1165 werd de eerste steen gelegd voor de nieuwe kerk. Tot die tijd was de St.Gothardt Kirche de hoofd-en bisschopskerk. Het is het eerste bouwwerk opgetrokken in baksteen. Oorspronkelijk bezat het laat-romantisch/vroeg-gotische kerkgebouw een houten gewelf; later kreeg het spitsbogen. 


De beroemde architect Schinkel kreeg de opdracht voor de restauratie van het gebouw. Bezienswaardig is het Lehniner Altaar. Daarnaast bewonderen we de uit marmer en albast vervaardigde Epitaaf voor de in 1621 gestorven Adam von Königsmarck.


Andere bezienswaardigheden in de Dom zijn het geschilderde Böhmische Altar dat dateert uit 1385, het Kruis uit de 13de eeuw en afkomstig uit Sachsen. In het Museum horende bij de Dom bevinden zich nog de uit 1290 daterende Hungertuch en oude handschriften w.o. de Stichtingsoorkonde van het Bisdom Brandenbureg in 948 ondertekend door Otto I.


koormuziek 5


Ondanks dat Johannes Brahms enorm kritisch was op zijn eigen werk en heel veel partituren heeft vernietigd is er nog genoeg moois overgebleven. Hij schreef naast zijn vier prachtige symfonieën, het beroemde vioolconcert en andere mooie instrumentale werken, heel veel werken voor de menselijke stem. De moeilijkheidsgraad voor de composities voor gevorderde kamerkoren is hoog, maar als je ze eenmaal goed onder de knie hebt, klinken ze prachtig en zijn ze voor de koorleden heerlijk om te zingen.

Op bovenstaande you tube opnames klinken het lied Vineta uit de Drei Gesänge opus 42. en
Waldesnacht opus 62/3.

Spechtjes



In deze rubriek wil ik commentaar leveren op actuele zaken die zich afspelen in Nederland en de wereld.


Een jaar na het neerschieten van de MH17 is de poging die Maleisië, Engeland en Nederland heeft ondernomen om  een tribunaal in het leven te roepen onder auspiciën van de Verenigde Naties om de daders van deze aanslag te berecht, door een Veto van het Rusland van Poetin getorpedeerd. Onze ijdele Bert Koenders ( typisch een kenmerk voor dit soort functie ) heeft zich de blaren op de mond gekletst, maar hij wist voordat hij met het idee kwam, dat dit nooit van de grond zou komen. Het Rusland van Poetin vindt dat de onderzoeken nog altijd niet afgerond zijn en dat in de reeds gepresenteerde standpunten/onderzoeken geen steekhoudende zaken zijn opgenomen, die de Russische onderzoekers hebben aangedragen. 


Feitelijk heeft dit allemaal te maken met het allesoverheersende gevoel bij de Russen dat het Westen hen altijd vernederd hebben, vooral na de val van de Sowjet Unie en het Russische volk nooit enige waardering heeft gekregen voor haar rol bij het verslaan van Nazi-Duitsland. Poetin heeft altijd gezegd dat hij wil dat Rusland weer zijn rol in de wereld kan hernemen en daarvoor gebruikt hij alle mogelijke middelen en daaronder het gebruik van het Veto recht in de Verenigde Naties.


Dat deze destructieve houding Rusland isoleert, interesseert hem niet; het enige wat hij doet is elke westerse maatregel beantwoorden met een tegenmaatregel. Voor beide zijden is dit een onbegaanbare weg die niets oplost.
De nabestaanden van de MH17 zijn het slachtoffer van deze machtstrijd en dat hebben zij niet verdiend!

daggedicht vrijdag 31 juli 2015


Joan Helen Zéguers was voor mij een totaal onbekende naam tot dat ik n.a.v. het verschijnen van een gedicht van haar bij Laurens Jz Coster ging googelen en de volgende gegevens aantrof.
Ze werd op 15 maart 1945 in Heer geboren. De naam wordt uitgesproken als Zegers. Haar vader had een elektriciteitswinkel en haar moeder was verkoopster in een boekwinkel. Onduidelijk is of het nu haar moeder was of Joan die bevriend was met de eveneens jong gestorven dichter H.G.Lienebtrau ( pseudoniem van Peter Heringa 1945-1987). Ze studeerde aan de Jan van Eyckacademie in Maastricht en aan de Nederlandse Filmacademie in Amsterdam.
Ze trad op 1 november 1967 op bij het Poëziefestival " Rimrammen in de redoute" in de schouwburg de Bonbonnière te Maastricht. Op dit festival traden o.a. Willem K.Coumans, Paul Haimon, Jan Hanlo, Pé Hawinkels, Leo Herberghs, Wiel Kusters, Ton van Reen en Hans van de Waarsenburg op.
De enige dichtbundel met haar gedichtn verscheen bij Ad. Donker te Rotterdam.

KIND

Achter jouw ogen is de wereld van glas.
Niet hard, breekbaar, maar als tinkelende klokjes.

In de Chinese pagode loop je op sokjes,
want stel eens dat je iets vuilmaken zult.

Dat jij alleen daar in en uit kunt gaan
ons er niet begrijpt en ook niet naast je duldt.

( 1964 )

JOAN HELEN ZÉGUERS

uit:     Traject ( 1967)



donderdag 30 juli 2015

foto-zelfportretten


Dit  zelfportret is vervaardigd door de Amerikaanse fotografe Gertrude Käsebier. Ze werd op 18 mei 1852 geboren in het gezin van John Stanton, in het stadje Des Moines in de staat Iowa. Haar vader was de eerste burgemeester van het goudzoekersstadje Golden in de staat Colorado. In 1864 overleed John en het gezin verhuisde daarop naar New York. Daar trouwde Gertrude met een rijke zakenman Käsebier. Aan het begin van haar carrière rond 1890 fotografeerde ze hoofdzakelijk haar drie kinderen, maar ontevreden zijnde met het resultaat vertrok ze in 1894 naar Duitsland om zich daar verder te bekwamen. Terug in New York opende ze haar eigen fotoatelier.


 Met haar portretten werd ze al snel bekend en kreeg opdrachten om bekende tijdgenoten op de plaat vast te leggen. Vooral nadat de beroemde fotograaf Alfred Stieglitz een zestal foto's van haar opnam in het fototijdschrift Camera Work was haar naam gevestigd. Men rekent Gertrude Käsebier tot de richting van het Pictoralisme. Ze was een inspiratiebron voor veel vrouwelijke fotografen.

bijzondere kerken 4


Na ons bezoek aan de Katharina Kirche, die zich bevindt in de Neustadt liepen we naar de Altstadt. Onderweg kwam we heel toevallig langs de Gothardi Kirche. die we vanzelfsprekend bezochten. De naam van deze kerk verwijst naar de Heilige Godehard, bisschop van Hildesheim. 


In de eerste bouwplannen stonden twee klokkentorens getekend, zoals de meeste Praemonstratenserkerken hebben, maar dit plan verdween in de prullenbak. De voltooiing van het kerkgebouw gebeurde onder leiding van de bouwmeester Henrich Reinstorp en dat werd de huidige gotische, drieschepige hallenkerk. De doopkapel werd in 1472 ingewijd. Vroeger bevond zich in deze kerk een Franciscanerbibliotheek, maar deze werd in 1923 naar elders overgebracht. 


In het interieur bevinden zich diverse kunstschatten w.o. een bronzen doopvont uit de 13de eeuw in laat-romaanse stijl; een waardevol geweven altaardoek, de zogenaamde Trebawische Epitaaf. In de Noordkapel staat een altaar met een altaarstuk met de voorstelling Christus in Gethsemane geschilderd in 1894 door Carl Gottfried Pfannenschmidt. Een andere opvallend kunstschat is het laatgotische vleugelaltaar.




koormuziek 5



Een van de grootste componisten van de twintigste eeuw is ongetwijfeld Benjamin Britten, die een zeer divers oeuvre heeft gecomponeerd. Hij kwam 22 november 1913 ter wereld in Lowerstoft en componeerde als kind al een groot aantal werken. Hij schreef altijd in een aansprekend idioom en ging daarbij aan de verworvenheden van de avant-garde, waarvan hij overigens wel op de hoogte was. Britten was wat men noemt een eclecticus, die op een eerlijke en originele wijze gebruik maakte van allerlei muziekstijlen.


Hij studeerde o.a. bij John Ireland en Arthur Benjamin. Zijn doorbraak kwam met de uitvoering van zijn orkestwerk Variations on a theme of Frank Bridge in 1937. In 1947 richtte hij The English Opera Group op dat zijn eigen opera's en die van tijdgenoten voor het eerst uitvoerde. Hij had daarbij de beschikking over een aantal beroemde solisten als Kathleen Ferrier, Heather Harper, Janet Baker, John Shirley Quirk en Peter Pears.  De laatste was zijn levenspartner en evenals Britten een overtuigd pacifist. Benjamin was een geweldig begeleider ( lezers moeten maar eens luisteren naar de opname van Die Winterreise  door Peter Pears en Britten aan de piano. Niet voor niets vind ik zijn werken voor de menselijke stem het beste wat hij geschreven heeft.


Saabmuseum in Woerden


Afgelopen maandag zijn we met de jongste twee kleinkinderen naar het Saabmuseum in Woerden gegaan. Mijn vrouw had een afspraak gemaakt met de eigenaar van dit museum dat de mooie naam De oude Bolneus draagt. Hij vond het erg leuk om ons zijn museum te laten zien en iets te vertellen over zijn geliefde Saabs.


In 1963 reed er door Woerden een prachtige zwarte tweetakt Saab en de jonge Leo Borsboom werd meteen verliefd op het geluid van deze auto. In 1968 begon hij een eigen garagebedrijf en smaakte in 1973 het genoegen om Saabdealer in Woerden te worden. Tegelijkertijd begon hij met het verzamelen van oude Saab tweetakten en legde daarmee de basis voor het huidige museum gevestigd aan de Gedempte Binnegracht, waar zo'n 12 tal oude Saabs staan te pronken. De toendertijd gebruikte kleuren zijn helaas uit de mode, vooral een kleur groen is erg fraai.  Leo wordt geholpen door een groep enthousiaste Saabliefhebbers, die hand-en spandiensten voor zijn museum verrichten.


Op een leuke, enthousiaste wijze vertelde hij over zijn "kindjes" en de jongens luisterden heel aandachtig. De man is zó gegrepen door zijn liefhebberij dat hij niet van ophouden weet en op een gegeven moment is de spanningsboog ook bij ons voorbij. 



We namen afscheid van Leo en dachten nog even Woerden in te gaan, maar het weer leende zich daar niet voor, dus besloten we eerst wat te gebruiken en daarna weer huiswaarts te gaan. Al met al was het een leuk en leerzaam bezoek aan het Saabmuseum.


daggedicht donderdag 30 juli 2015


Naamgenoot maar voor zover ik weet familie Jürgen Smit onderhoudt een tweetal blogs die gewijd zijn aan jonggestorven dichters in zowel binnen-als buitenland. Trouwens als je op DBNL literaire tijdschriften doorloopt, kom je namen tegen van Nederlandse dichters, die totaal vergeten zijn en ook ik vind het interessant om na te gaan waarom deze mensen niet meer gekend en gelezen worden.
Vandaag neem ik een gedicht over geschreven door Koos van Rijckevorsel. Over diens leven is maar weinig bekend, Zijn ouders waren al over de veertig toen zijn zij nog deze zoon kregen op 4 maart 1896, Ze waren woonachtig in Vught, alwaar de vader een wijnhandel had. Zelf trouwden zijn ouders op 16 april 1864 in Amsterdam. Koos stierf op 7 november 1918 in Roermond en werd dus maar 22 jaar oud.

MEEUWEN

Lui zijn de puntige vlerkenb aan 't wuiven;
De lijven ze zwenken steeds heen ende weer
Zacht zucht de wind door de donkere kuiven:
De zonglans licht wit op hun kleedje van veer.

Ik zie hoe ze wankelend zweven en schuiven,
Vlak boven 't spatten van 't grijsgrauwe meer;
Ze krijschen en wild door elkander heen, ze stuiven
En zijgen, heel zacht, op het watervlak neer.

Dan schomm'len ze rustig en laten zich wiegen
Op 't deinend gewentel der klotsende baren,
Als dobb'rende pinken, die huizewaarts varen.

En na dat gedans zie 'l ze spelend weer vliegen.
Omhoog en omlaag zonder poozen of rusten,
Hoog boven de zee, boven duinen en kusten.

KOOS VAN RIJCKEVORSEL 

Uit:  Klanken van het Brabantse land ( 1919)




woensdag 29 juli 2015

bijzondere kerken 5



Tijdens ons verblijf op de camping in Werder aan de Havel brachten we ook een bezoek aan de stad Brandenburg. Aanvankelijk hadden we niet zo'n geweldige indruk van deze stad die wel erg grootsteeds is aangelegd, maar een erg ongezellige indruk maakt door het ontbreken van echt gezellige terrasjes. Misschien heeft dat ook te maken met de tijd van het jaar; er zijn nauwelijks toeristen aanwezig. Het weer werkt ook niet echt mee, veel te koud voor de tijd van het jaar. Gelukkig telt deze stad enkele zeer interessante kerken.


Als eerste bezochten we de Katharina Kirche. Architect van deze kerk was Hinrich Brunsberg. Het nieuwe kerkgebouw verving de kerk die op deze plaats tot 1395 stond. Het gebouw is liefst 73 meter lang en 29 meter breed. In het gebouw zijn vele kunstschatten w.o. het grote vleugelaltaar dat dateert uit 1474, het altaar in de Schöppenkapelle en de achthoekige doopvont uit 1440.





Foto-zelfportretten


Dat schilders zichzelf op het doek met verf weergaven wisten we, maar vanaf de ontdekking van de fotografie deden ook de fotografen dat.
Het zelfportret hierboven is gemaakt door de Russische fotograaf Karl Boella.

Koormuziek 4


Nederland heeft een aantal grote componisten voortgebracht. Let op deze aanhef, want Nederlanders hebben grote moeite te onderkennen dat zij ergens goed in zijn. Dit heeft ook te maken met het feit dat Nederlandse componisten, uitgezonderd als avantgarde mensen als Louis Andriessen etc. bijna nooit op de lessenaars staan van onze gerenormeerde orkesten, in het bijzonder het Concertgebouworkest. Typisch daarbij is dat sommige buitenlandse dirigenten nog wel eens een Nederlandse compositie willen uitvoeren. 
De laatste jaren is er een kentering te bespeuren en krijgen componisten uit het begin van de twintigste eeuw en ik wel de grens trekken tot 1950, wat meer aandacht. Wij brengen in ons concert een ode aan componisten als Verhulst, Zweers, Diepenbrock, Hol om er een paar te noemen. Op bovenstaande you tube opname kunnen we het lied Dämmerung  horen dat wij gaan uitvoeren. We zingen nog een tweede lied van deze componist nl. Wandrers Nachtlied.


trotse opa



Het is niet mijn gewoonte om privé-zaken op mijn blog te melden, maar in dit geval maak ik een uitzondering omdat het een cultureel gebeuren is.
Mijn jongste kleinzoon Wouter is een danstalent. Na twee jaar oriëntatie lessen te hebben gevolgd op het Haags Conservatorium heeft hij onlangs auditie gedaan voor de officiële opleiding ballet verbonden aan genoemd conservatorium en is toegelaten tot deze opleiding. Dat betekent dat hij de komende twee jaar met de trein naar Den Haag moet om daar zijn school-en dansopleiding te volgen. Eind groep acht moet hij opnieuw auditie doen om door te mogen gaan naar het volgend jaar.


Mijn kleinzoon is het jongetje rechts op de foto.

Vorige week hij deelgenomen aan een vijfdaagse dansgebeuren, waaraan werd deelgenomen door jongens en meisjes ook uit het buitenland. Deze dansweek werd afgesloten met een presentatie, die verschenen is op you tube. Fantastisch wat er in een week tijd met deze kinderen bereikt wordt. Het plezier straalt er van af.


We vinden het natuurlijk geweldig dat hij de kans krijgt deze opleiding te volgen, maar hij zich gelukkig wel bewust dat het nog een lange, moeilijke weg is naar het beroep van balletdanser.


daggedicht woensdag 29 juli


Er zijn dichters die helaas veel te jong sterven. waardoor we niet weten hoe ze zich ontwikkeld zou hebben. Een van deze dichters was Niek Verhaagen. Hij werd in 1915 in Delft geboren en wat we weten over zijn leven hebben we te danken aan Ab Visser en Muus Jacobse. Eerstgenoemde schrijver/dichter ontmoette Niek voor het eerst in Wassenaar ten huize van Muus Jacobse ( pseudoniem voor Heeroma), die zich opwierp als mentor voor aanstormende talenten. Zoals veel schrijvers het idee opvatten om na de oorlog veel meer tijd te kunnen besteden aan hun literaire bezigheden, bleek dat voor de meesten uit te lopen op een desillussie, omdat er toch plank op de tafel moest komen.


Niek ging werken als ambtenaar en kwam later in de journalistiek terecht en in beide functies had hij nauwelijks tijd om zich aan het schrijven te wijden. Overigens vertelde hij aan Ab Visser dat hij wist dat hij jong zou sterven en ondanks zijn levendige uiterlijk, moet hij enorm gekweld zijn door deze pessimistische gevoelens. In 1948 vertrok hij voor een tweeweekse vakantie naar Turijn met vrienden; daar werd hij getroffen door een hersenbloeding. 

DE VERBODEN VRUCHT

De bloesem wekt bewonderingb, men vreest
haar aan te raken, want het kan gebeuren
dat jonge blaadjes van de stengel scheuren
tot een verwonding die niet meer geneest.

Maar als na 't einde van het voorjaarsfeest
die zelfde takken zware appels beuren,
kijkt men verlangend naar de diepe kleuren
en strekt de handen naar het geurig vlees....

Dan blaft de hofhond en men schrikt terug
of als men moedig is, probeert men vlug
een schone, roodgeronde vrucht te stelen....

Maar ach, hoe zelden voelt men zich tevreden!
De goede appels vallen naar beneden.
De andere zijn meestal zuur of stug.

Niek Verhaagen
uit:  De Verboden Vrucht ( 1941)

bijzondere kerken 3


Vanzelfsprekend brachten we tijdens ons verblijf in Potsdam ook een bezoek aan de blikvanger van deze prachtig opgebouwde stad nl. de Nicolaikirche. Deze kerk is gelegen aan de Alte Markt. Helaas is deze Alte Markt in de DDRtijd van zijn vooroorlogse glorie beroofd door er foeilelijke gebouwen neer te zetten. Gelukkig is men momenteel druk in de weer om het plein weer in oude luister te herstellen. 


Architect van deze kerk is Karl Friedrich Schinkel; het ontwerp was classicistisch. De bouw duurde van 1830 tot 1870. Na zes jaar werd begonnen met de koepel naar een ontwerp van Ludwig Persius en later Friedrich August  Stüler. Aan het einde van de Tweede Wereldoorlog werd de kerk helaas verwoest, maar werd steen voor steen opgebouwd. Het kerkgebouw wordt ook gebruikt voor concerten.


Op de hoeken van het kerkgebouw staan vier klokketorens. Het trapportaal heeft zes Korintische zuilen. Voor het kerkgebouw staat een door de architect Knobelsdorff in 1753e ontworpen obelisk. 


onbekende componisten



Hoewel de componist van dit concert voor altviool een veelschrijver was, is dit een ven de weinige werken die vastgelegd zijn op de plaat/cd. Joseph Schubert, die overigens geen familie was van zijn beroemde naamgenoot Franz Schubert, werd 20 december 1757 in het stadje Warnsdorf in Bohemen geboren. Zijn vader was cantor en gaf zijn zoon de eerste muzieklessen. Zowel in Berlijn als in Praag studeerde hij aan het conservatorium. Na afronding van zijn violistenopleiding werd hij benoemd in het hoforkest van markgraaf Hendrik Frederik van Brandenburg-Schwedt. Toen deze werkgever in 1788 overleed, verhuisde hij naar Dresden, waar hij toetrad tot het hoforkest van Frederik August I van Saksen. Dit orkest de Kurfürstlich-Sächsichse Kapelle was de basis voor de huidige Staatskapelle Dresden. Schubert bleef daar werken tot zijn dood iu 1837.
Joseph Schubert schreef een groot oeuvre, dat bestond uit opera's, missen, slechts 1 symfonie en ongeveer 50 concerten voor diverse instrumenten. 

Necrologie 28 juli



De crematie van Sybe Minnema, beter bekend onder zijn pseudoniem Sybren Polet heeft in stilte plaatsgevonden. 
Polet is bekend geworden door zijn experimentele proza uit de jaren zestig en zeventig. Hij kreeg voor dit werk veel lof maar het riep ook veel weerstanden op. En het was juist weerstand die hem deed besluiten een tijdlang niet te publiceren. Hij geraakte zelfs in een depressie, maar juist het schrijven hield hem staande. 


Zijn eerste gedichten verschenen in het tijdschrift Podium. De hoofdpersoon Lokien Perdok komt voor in een drietal romans van Polet nl. Mannekino, Breekwater en Verboden tijd. Heel zijn oeuvre bleef dit weerbarstige karakter houden. Je kunt je afvragen of het element van kunstmatigheid, de symbolische verdubbeling, het fragmentarische van zijn werken zijn werken voor de meeste lezers een grote drempel oplevert en dat hij maar een kleine schare lezers heeft en zal houden. De Persoon Lokien verschijnt voor het laatst in zijn in 2007 verschenen roman Bedenktijd.


dinsdag 28 juli 2015

Koormuziek 3



Op gedichten van Rainer Maria Rilke schreef Paul Hindemith zijn Six Chansons voor gemengd kamerkoor. Ik ben niet echt een liefhebber van de muziek van deze componist, hoewel ik direct moet toegeven dat ik zijn composities niet echt ken. 


Hindemith werd op 16 november in Hanau geboren; na zijn studie viool aan het Dr.Hoch's Konservatorium van Frankfort speelde hij een achttal jaren in het orkest van de Opera in genoemde plaats. Hij onderzag al gauw de gevaren van het opkomende Nazisme en vluchtte naar Zwitserland en vandaar naar de Verenigde Staten. Hij ging er lesgeven aan de universiteit van Yale en verkreeg het Amerikaanse Staasburgerschap. Toch keerde hij weer terug naar Europa.
Zijn muziek kenmerkt zich door een bepaalde ritmiek die hij de naam "Motorik" gaf en het is juist de afwezigheid van sentimentaliteit, psychologie die zijn muziek soms een doordringend karakter geeft. Hij heeft een enorm oeuvre gecomponeerd in diverse genres. Hij verdedigde de eigentijdse muziek, maar wees bv. de Dodecafonie af. Hij schreef ook theoretische werken over de spanning tussen intervallen, harmonie en melodiek.
28 december 1963 overleed hij in Frankfurt am Main.


Daggedicht dinsdag 28 juli


Voor deze dinsdag 28 juli heb ik een gedicht gekozen van een Nederlandse dichter die slechts 27 jaar oud werd en het dus geen wonder is dat hij gerekend wordt tot de jong gestorven, vergeten dichters. De gedichten die hij schreef waren nog niet uitgekristalliseerd en dat hij nog niet de tijd had gekregen zich te ontworstelen aan invloeden van tijdgenoten als Albert Verwey. Hij werd in 1893 in Kralingen geboren en volgde in zijn woonplaats Rotterdam de HBS en ging daarna studeren aan de Academie voor Beeldende Kunsten in Den Haag. Ook begon hij een studie Nederlandse taal-en letterkunde bij Professor Vooys; maar dat liep op niets uit. Johan Gustaaf had een hang naar eenzaamheid en voelde zich vaak niet begrepen. Waarschijnlijk had dit te maken met zijn slechte gezondheid. Ondanks deze lichamelijke handicap wist hij zich veelzijdig te ontwikkelen. In september 1913 verscheen een serie sonnetten van hem in het door Albert Verwey geleide tijdschrift De Beweging. Het was hem qua tijd niet gegeven om zich te ontworstelen aan de invloed van tijdgenoten en dus vertonen deze sonnetten weinig eigenheid. Zijn gezondheid steeds meer achteruit en 27 maart 1920 overleed hij aan tuberculose.


IN DE AVOND

Des avonds buigt mijn lome mijmring over
Naar haar, mijn lief, en naar stil gemoed:
Zo nijgt een boom soms wel zijn bronzen lover
Over het koele water aan zijn voet.

En ik word droef. Want derft mijn ziel de tover
Dier lieve stem die 't wrangst gemis verzoet
Dan welkt mijn trots en ben ik naakt en pover,
Alleen verschroeid door felle hartstochgloed.

Dan troost mij niets en schrei 'k in bange klachten
De helse pijnen mijner angsten uit,
Dan streelt mijn smart de somberste gedachten,

Tot mij de slaap de brandende ogen sluit
Om eindelijk mijn wezen traag te omnachten
Met zware droom, verscheurd door geen geluid.


JOHAN DANSER

maandag 27 juli 2015

Bijzondere kerken 2


Vanzelfsprekend brachten we tijdens onze vakantie in Werder aan de Havel ook een paar keer een bezoek aan Potsdam. Voor de Wende hadden we daar vrienden van ons bezocht en ik kan nog nog goed de naargeestige sfeer herinneren die er toen in deze stad hing. Een paar jaar na de de val van de Muur bezochten we deze plaats weer en toen viel me vooral op hoe de mensen daar als bezetenen reden in hun nieuwe westerse auto's. Dolblij dat ze geen Trabants of Wartburgs meer hoefden te rijden.


De eerste kerk die we nu bezochten was de Petrus en Paulus kerk; lopende vanaf de Brandenburger Tor via de Brandenburger Strasse kom je uit bij deze kerk. Op de plaats van het huidige kerkgebouw stond tot 1870 een barokke kerk die altaarschilderingen bezat van de hand van Antoine Pesne. De eerste ontwerpen voor een nieuw kerkgebouw werden in 1856 gemaakt door de architect August Schüler. Toen deze stierf kreeg Wilhelm Salzenberg de opdracht om de ontwerpschetsen van eerstgenoemde uit te werken. In het eerste ontwerp had de westelijke gevel twee toren, maar Salzenberg verving deze door een klokketoren naar Italiaans voorbeeld.

Op 4 juni 1867 werd met de bouw begonnen en al op 7 augustus 1870 wijdde Proost Robert Herzog het kerkgebouw plechtig in. De stijl ervan noemen we eclectisch d.w.z. dat er allerlei stijlen te zien zijn zoals byzantijns, romaans en classicistisch. De Klokketoren is liefst 64 meter hoog en is feitelijk een kopie van de Campanile van de San Zenobasiliek in Verona. Boven het hoofdportaal staan in nissen onder een gevel de beelden van de twee apostelen aan wie deze kerk is gewijd; in het midden zien we Maria met het Christuskind.


In het interieur staan aan de rechterkant een altaar afkomstig uit de barokke voorganger met daarop een altaarschildering van Antoine Pesne, voorstellende Christus verkerend in doodsangst. In de zijapsissen staan ook zijaltaren met een altaarschildering van genoemde kunstenaar. Daarnaast kunnen we nog een kruisigingsgroep bewonderen die dateert uit de 17de eeuw en afkomstig uit Beieren.


Ik kon geen ander schilderij van Antoine Pesne vinden, daarom dit werk.

Koormuziek 3



Op ons repertoire staan ook 4 madrigalen van de oorspronkelijk uit Venezuela afkomstige Franse componist Reynald Hahn. Vooral nummer vier En vous disant adieu behoort tot mijn favorieten. In 2016 gaan we een concert geven waarbij ieder koorlid uit het repertoire wat door de jaren is opgebouwd zijn favoriete koorwerk mag kiezen en mijn keuze valt op genoemd stuk van deze Hahn. Deze componist werd op 9 augustus 1874 geboren in de hoofdstad van Venezuela ( Caracas ), maar het gezin verhuisde naar Parijs, waar Reynaldo ging studeren aan het Parijse Conservatorium. Daar kreeg hij les van Jules Massenet. Hij componeerde operettes die beinvloed waren door Jacques Offenbach.  Daarnaast schreef hij ook toneelmuziek bij stukken van o.a. Edmond Rostand en Sacha Quitry. 
Marcel Proust portretteerde Hahn in zijn novelle Jean Santeuil en op zijn beurt liet de componist voor zijn pianowerk "Portraits de peintres" inspireren door gedichten van Proust. Maar het bekendst is Reynaldo Hahn geworden door zijn prachtige liederen wo. het wonderschone Si me vers avaient des ailes, dat door veel zangeressen is opgenomen.



Ik vond op You tube  een opname van de componist die zichzelf begeleidt op de piano. Bijzonder boeiend om Hahn te horen zingen.

Zomergasten 1


Gisteravond was Ahmed Aboutaleb de eerste gast in het beste televisieprogramma van de laatste jaren. Als ik de Publieke Omroep een cijfer zou moeten geven dan zou dat een vier zijn en mijn belastinggeld onwaardig. Het meeste is pulp en dan is daar gelukkig dé Uitzondering het programma Zomergasten. Wat jammer dat de dames en heren van de diverse omroepen niet de handen ineen slaan en het mogelijk maken dat het hele jaar door op de zondagavond Zomer-of Wintergasten wordt uitgezonden. 


Zo heb ik gisteravond weer geboeid gekeken en geluisterd naar het verhaal van de persoon Aboutaleb, die liet zien dat de Arabische wereld méér is dan alleen maar bloedvergieten.
De man kan op een geweldige wijze de Koran reciteren en beschikt over een enorme kennis van de Arabische literatuur.

 Maar ook over andere zaken zei hij zeer zinnige weloverwogen dingen en ik denk dat deze man wel eens een bijzondere minister-president zou kunnen zijn. Hij beschikt over bijzondere contactuele eigenschappen. durft voor zijn mening uit te komen, ook al wijkt deze af van de gangbare. Leuk dat hij een opname liet zien van Vader Abraham die volgens hem heel juist de identiteit van de Nederlander wist te vangen in zijn vertaling van een Frans/Duits liedje Het kleine café aan de haven. We zijn gelijk  voor de wet en het geld, maar tegelijk is dit het gevaarlijke nl. de zesjes mentaliteit; iedereen die boven het maaiveld uitsteekt heeft de kans om een kopje kleiner gemaakt te worden.


Een andere belangrijke uitspraak deed Aboutaleb over vrouwen; volgens hem kunnen zij ervoor zorgen dat de situatie overal in de wereld verbetert. Opvallend was zijn opmerking "wat zit er in het hoofd onder de sluier" n.a.v. het optreden op Prince of Poets van een prachtig aangeklede vrouw die op een aangrijpende wijze een eigen gedicht voordroeg.


Ik zie uit naar de andere uitzendingen van Zomergasten.

Daggedicht maandag 27 juli 2015



Onlangs verscheen er in Belgie een Canon van schrijvers waarin namen van schrijvers waren opgenomen waarvan ik zeker weet dat die niet op een Nederlandse Canon zou verschijnen. O.a. de Vlaamse dichter Richard Minne staat op de lijst. Echte poëzieliefhebbers zullen deze dichter wel kennen, maar hoeveel mensen zijn dat? Een veelschrijver was deze ook wel dichter-boer genoemd. Hij zag het levenslicht op 30 november 1891 en was al vanaf zijn jeugd een pacifist. In zijn gedichten overheersen ironie, sarcasme en scepticisme. Al in 1927 verschenen zijn Verzamelde gedichten onder de titel In den Zoeten Inval, daarna liet hij nog maar weinig gedichten verschijnen. Naast gedichten schreef hij ook proza. Hoewel zijn huwelijk kinderloos bleef was hij dol op kinderen en dieren. Hij overleed in het kunstenaarsdorp St.Marten-Latem op 1 juni 1965.

NIHIL

Wij leunden gevieren in 't ronde,
kreukloze kraagjes, decolleté,
bij een creoolsche, bij een blonde,
twee dames met hun cavalier.

Wij tikten gevieren ons glazen, 
voor u, voor mij een slok.
't Geluk glipt door de mazen,
en het Leed blijft aan den stok.

Wij praatten gevieren wat woorden
en knikten gevieren van "ja ":
beloften zijn geen oorden,
en de schulden betaalt papa.

Wij bliezen gevieren de aromen
van ons cigarillos naar de maan.
Sodomo viel, Byzantium en Rome.
De werelden komen, de werelden gaan.

Richard Minne.





zondag 26 juli 2015

bijzondere kerken


Tijdens onze vakantie op camping Van Dam's Kirschenhof niet ver van het stadje Werder aan de Havel hebben we vanzelfsprekend een aantal kerken bezocht. De eerste was op het kloostercomplex in Lehnin, dat slechts een kleine 10 kilometer fietsen is van onze camping.


Graaf Otto I die leefde van 1128 tot 1184 grondvestte dit klooster in 1180 en rond 1190 werd met de bouw van de kerk begonnen. Ze was pas voltooid in 1260. Het klooster bood plaats aan de Orde van de Cisterciënsers en functioneerde ook als begraafplaats voor o.a. de Hohenzollerns. Het Ambtshuis werd gebruikt als woning voor de vertegenwoordiger van de Keurvorst. Tijdens de Dertig jarige oorlog werd het kloostercomplex Lehin zoals zovele kloosters verwoest. Midden 17de eeuw werd het een jachtslot nadat Louise Henriette van 
Oranien was overleden. In de loop van de eeuwen verviel het complex steeds verder o.a. door oorlogsverwoestingen.

Onder invloed van de Romantiek kreeg men weer belangstelling voor het eigen cultureel erfgoed en de architecten Ludwig Persius en F.A. Stüler kregen van de toekomstige Koning Frederik III en Koning Friedrich Wilhelm IV de opdracht om de kerk in oude luister te herstellen. Deze restauratie vond plaats tussen 1871 en 1877.