levensbericht 8 april

Men denkt altijd dat de Nachtwacht het grootste schilderij is dat hangt in het Rijksmuseum, maar dat is het hier afgebeelde werk van Jan Willem Pieneman. Het stelt voor de Slag bij Waterloo. Jan Willem werd op 4 november 1779 geboren in Abcoude. Hij was voorbestemd om koopman te worden en kreeg daartoe een opleiding, maar het bloed kruipt waar het niet gaan kan en Pieneman volgde ook tekenlessen aan de Amsterdamse Stadsacademie. 

In 1805 werd hij zelf tekenleraar aan de artillerie=en ingenieursopleiding in Amersfoort. Zijn  bekendheid als schilder dankt hij vooral aan afbeeldingen uit de Nederlandse Geschiedenis. Hij was modern voor zijn tijd omdat hij geen 17de eeuwse schilders meer kopieerde.
Vooral bovenstaand schilderij  waarop de hertog van Wellington een belangrijk figuur is, gaf hem zijn faam. Om deze hertog goed weer te geven, maakte hij vele portretten o.a. van Engelse BN 'ers.

Pieneman werd in 1820 directeur voor de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten in Amsterdam wat hij bleef tot 1853. Hij gaf blijk een goed organisator te zijn, maar ook een uitstekend leraar. Leerlingen van hem was o.a. Jozef Israëls. 
8 april 1853 stier hij te Amsterdam. Zijn zoon Nicolaas werd ook kunstschilder, ook zijn kleinzoon en kleindochter resp. Nicolaas en Johanna oefende dit metier uit.

 

onbekende componisten

Bovenstaand fragment is uit het Requiem van Joseph Eybler, een componist die vooral bekend is gebleven door zijn vriendschap met Mozart.
Eybler werd op 8 februari 1765 geboren in het plaatsje Schwechat bij Wenen uit een muzikale familie. Hij kreeg de eerste muzieklessen van zijn vader, die bevriend was met de familie Haydn. Joseph trad toe tot het jongenskoor van de St.Stephansdom in Wenen en vervolgens kreeg hij les van de in die tijd bekend componist Johan Georg Albrechtsberger.. Deze vond hem een muzikaal genie. Ook Jozef Haydn prees zijn muzikale kwaliteiten.

In 1791 werd hij benoemd tot dirigent van het koor verbonden aan de Carmelietenkerk en in 1794 kreeg hij een aanstelling aan het Schottenklooster, waar hij liefst 30 jaar bleef.
In 1803 schreef hij in opdracht van keizerin Maria Theresia het requiem in C minor. Via Haydn kwam hij in aanraking met Mozart, die hem zelfs enkele lessen gaf en hem zijn opera Cosi fan Tutte liet dirigeren. De twee werden vrienden voor het leven.

Na de dood van Mozart gaf diens weduwe Constanza hem de opdracht het Requiem van Mozart te voltooien, maar dat lukte Eybler niet.
Tijdens het dirigeren van dit Requiem werd Eybler getroffen door een beroerte die het hem de rest van zijn leven onmogelijk maakte te dirigeren en te componeren.
Hij stierf op 24 juli 1846.
Naast de vele geestelijke werken componeerde Eybler o.a. een klarinetconcert voor Anton Stadler, die ook de eerste uitvoering gaf van Mozarts prachtige clarinetconcert.

daggedicht 7 april

Voor deze zondag 7 april heb ik een gedicht gekozen van een man die tijdens zijn leven een goed gelezen dicher was, maar na zijn overlijden het lot van zoveel andere dichters moet delen, Adriaan Morriën.


BLOEDVERWANTSCHAP

Ik denk aan mijn
achterkleinkinderen,
mijn  overgrootouders, even
ver van mij verwijderd.
Ik ben het knooppunt waar
zij samenstromenén uit elkander gaan,
voorgoed gescheiden,
in toekomst en verleden
opgenomen,
zonder dat ik het kans
verhinderen.

Ik moet hen met elkaar
verzoenen door mijn bloed,
maar kan het niet alleen:
mijn moeder en mijn vrouw
zijn mij te hulp gesneld en
delen uit haar overvloed
kracht aan mij mee, op
straffe van mijn ondergang.

Ik zend mijn beide dochters
voor mij uit,
op zoek naar
buitenstaanders voor haar
schoot.
Zij wijzen mij de toegang tot 
de dood,
bedroefd maar zonder er te
lang bij stil te staan.

ADRIAAN MORRIËN

 

 

kerken en kathedralen

Zaterdag 15 mei hebben we een bezoek gebracht aan het stadje Stirling. Vanzelfsprekend bezochten we The Church of the Holy Rude. Deze kerk is genoemd naar het Heilige Kruis en werd in 1129 gesticht. In 1405 werd Stirling getroffen door een enorme brand, die ook de kerk verwoestte.

Aan het begin van de 15de eeuw werd begonnen met de herbouw, waarvan twee fasen werden voltooid. Men begon met het schip en in 1507 begon met de bouw van het koor, de apsis en werd de westelijke toren verhoogd. In 1555 was men klaar, maar al gauw bleek dat het kerkgebouw te klein was en werd het koor opgenomen in  het schip en ging men een nieuw en groter koor bouwen. Ook werd een niieuwe apsis gebouw naar een ontwerp van John Couts.

Tijdens de beeldenstorm werden alle beeldingen etc. verwijderd. 29 juli was een heuglijke dag voor de kerk, toen werd namelijk de minderjarige zoon van Queen Mary, Jacobus VI tot koning van Schotland werd gekroond. De dienst werd geleid door de Reformator John Knox.

Wat betreft het interieur zijn in het schip nog altijd de eikenhouten valken van het plafond te zien; de meeste pilaren zijn niet versierd behalve de meest oostelijke bij het koor. Opvallend zijn de zeer zware pilaren tussen het schip en het koor; deze waren bedoeld om een centrale toren te ondersteunen.

Van de vier kapellen die de kerk ooit bezat is er slechts één bewaard gebleven nl. de Saint Andrew's Chapel in de noordoostelijke hoek. Aan de andere kant, dus de zuidwestelijke hoek bevindt zicch een kerkklok bekend als de Mary Bell. In de westelijke toren hangen zes klokken en in het noordelijke transept staat sinds 1890 een Rushworth and Dreaper pijporgel opgesteld.
De gebrandschilderde ramen dateren uit de laat 19de eeuw en zijn o.a. vervaardigd door Douglas Strachan.

Westelijk en noordelijk bevinden zich begraafplaatsen, waar standbeelden van verschillende kerkhervormers staan b.v. John Knox, Andrew Melville, Alexander Henderson, James Renwick, James Guthrie en Margaret Wilson.

 
 

levensbericht 4 april

Dit fragment is de openingsscene van de beroemde film Sunset Boulevard geregisseerd door Billy Wilder, met een opmerkelijke rol van de filmster aan wie ik dit levensbericht wijd nl.Gloria Swanson.
Ze heette eigenlijk Gloria May Josephin Svensson en werd op 27 maart 1899 geboren in Chicago. Omdat haar vader beroepsmilitair was, moest het gezin dikwijls verhuizen o.a. naar Puerto Rico. Haar moeder vond dat vele verhuizen maar niks en besloot terug te keren naar Chicago; de vader bleef in Puerto Rico. 

Gloria was een knap meisje; alleen haar oren waren wat aan de grote kant en haar moeder heeft die altijd bedekt met opvallende grote hoeden. Bij een bezoek aan de Essanay filmstudio's in Californië kreeg Gloria zomaar een filmrolletje aangeboden. Ze ontmoette er haar eerste echtgenoot Wallace Beering, die haar overhaalde om naar Hollywood te verhuizen. Daar trad ze eerst op in een paar door Mack Sennett geregisseerde kemodies en ze trok daarmee de aandacht van Cecil B. de Mille. 

Hij zorrgde ervoor dat ze beroemde tegenspelers kreeg w.o. Rudolf Valentino. Haar succes was enorm en ze verdiende zoveel geld dat ze besloot een eigen produktiemaatschappij op te richten. Zodoende kon ze zelfgekozen films financieren.

Bijzonder was dat Gloria zonder enig probleem de overstap van Stomme naar Sprekende film kon maken, wat slechts weinig beroemde tijdgenoten lukte. Met de crisis die in Amerika uitbrak kwam er ook een voorlopig einde aan haar filcarrière.
In 1950 maakte ze een geweldige come-back met haar rol van Norma Desmond in Sunset Boulevard.

In 1970 begon ze te beeldhouwen en wat later ook te schrijven. Dat leidde in 1980 tot de verschij ning van haar autobiografie. Dat bleek zeer goed geschreven levensverhaal te zijn, waarin ze zeer openhartig over haar voor en tegenspoed vertelde. 

4 april 1983 overleed ze in haar slaap op 84 jarige leeftijd. 

daggedicht 4 april

Voor deze vierde dag in april 2013 kies ik een gedicht van de alleskunner Christian de Valk. Hij is behalve dichter ook schrijver, pastor en theatermaker. Geboren in 1958 debuteerde hij pas in 2010 als dichter, hoewel hij al vele jaren gedichten schrijft.
In 2010 verscheen de bundel Dichter op de huid; daarin staan 40 gedichten waarin hij uiteenlopende onderwerpen aanroert met als belangrijkste item aandacht voor de mens en diens gemoedservaringen.


GESCHENK

Er zit een vogel op mijn hand
van bloed en zon en blauwe veren.
Hij zingt en dwingt mij in yte keren,
hij doet mij denken aan het strand,

een wezen uit een ander land
afkomstig en uit hoger sferen.
Ik moet hem dieper kennen leren,
zijn stem is aan de zee verwant.

Zacht trillen in mij mee de snaren
en ruisend komt opnieuw tot leven
het doodgewaande instrument.

Verdreven zijn verspilde jaren,
het duister afgewend. Gebleven
de zon, de wind, het firmament.


CHRISTIAN DE VALK
uit   Dichter op de huid
Elikser, Leeuwarden 2010 

kamerkoor repertoire

Een van de mooiste koorwerken die we laatste tijd met ons kamerkoor hebben ingestudeerd en op een concert op 7 juni gaan uitvoeren in een kerk in Herveld is het Requiem van Ildebrando Pizetti.
Deze Italiaanse componist behoorde tot de generatie van 1880 waartoe ook Ottorino Respighi en Gian-Francesco Malipiero behoorden. Zij waren mensen wier eerste kracht niet lag in het schrijven van opera's.

Ildebrando werd op 20 september 1880 in Parma geboren en al op jeugdige leeftijd kreeg hij les van zijn vader Odoardo die pianoleraar was. Maar aanvankelijk dacht hij toneelschrijver te worden, maar in 1895 schreef hij zich in aan het conservatorium in zijn geboorteplaats. Hij kreeg er les van Giovanni Tebaldini, die hem de liefde bijbracht voor de Italiaanse muziek uit middeleeuwen en renaissance.

Hij kreeg in 1908 een aanstelling aan het conservatorium Luigi Cherubini als leraar compositie en verhuisde in 1924 naar Milaan vanwege zijn benoeming tot directeur van het conservatorium aldaar. Een volgende stap in zijn carriere was het directeurschap van de Accademia Nazionale di Santa Cecilia in Rome, als opvolger van Ottorino Respighi. Daar bleef hij tot 1958 en overleed in Rome op 14 februari 1968.
Hij schreef liefst 15 opera's, de meeste op eigen libretti. Daarnaast schreef hij orkest-en kamermuziekwerken, een aantal liederen en zelfs muziek bij een 5tal films.

kerken en kathedralen

In 2004 zijn we met een bevriend echtpaar naar Schotland geweest. We verbleven in verschillende Bed and Breakfast's. 13 mei nadat we geland waren in Edinburgh en we onze huur-auto hadden gevonden reden we naar ons eerste adres, een Victorian House gelegen aan de Kilmaur Road, waar we twee nachten zou slapen.

14 mei brachten we een bezoek aan Edinburgh zelf en een van onze doelen was de St.Giles Cathedral. Deze werd ca 1130 op instignatie van koning David I gebouwd als parochiekerk. De kerk werd geleid door de Lazaristen en zij namen Sint Gillis, de patroonheilige van de melaatsen als patroon van deze kerk.

In de loop der jaren werd de kerk regelmatig gewijzigd dat was mede het gevolg van de verwoestingen die Engelse troepen in 1385 aanrichtten. In 1419 was het gebouw voltooid en in 1467 werd de kerk verheven tot een Collegiate Church.

in 1559 hield John Knox er een preek die leidde tot een beeldenstorm, waarbij de middeleeuwse
versieringen werden vernietigd. De kerk werd de komende tijd door een aantal verschillende geloven gebruikt en om dat te realiseren werden er moren in het gebouw aangebracht. Pas in de jaren 1807 tot 1833 werd het gebouw in oude stijl teruggebracht en nog weer later werden alle aangebrachte muren verwijderd, zodat het koor, de kruising, de transepten en het schip weer één geheel werden.

Momenteel heeft de kerk een kruisvorm en is oost-westelijk geörienteerd. Lengte van schip en koor zijn even lang en de transepten zijn ook even lang als het schip met zijbeuken breed is.
In het interieur bevinden zich talrijke herdenkingsmonumenten uit vooral de 19de en 20e eeuw. 

levensbericht 3 april

MIJN ZOON EN IK

Samen lopen we
in het licht
van de ondergaande zonb
mijn kleine zoon en ik

hij legt zijn hand
in mijn hand en vraagt:
" maakt God de zon
morgen wakker
en schijnt hij dan weer
voor iedereen? 

 Voor iedereen 
zeg ik en ik weet
dat het eens zo
geweest moet zijn

voor Auschwitz

"dag zon "zingt hij:
"dag God, tot morgen

dan wacht hij
vol vertrouwen
op de nieuwe dag.

Bovenstaan gedicht is geschreven door Ida Vos. Haar eigenlijke naam was Guduma en ze werd op 13 december 1931 geboren in Groningen. Ze verhuisde in 1936 met haar ouders en zusje naar Rotterdam. In mei 1940 maakte ze het beruchte bombardement van dichtbij mee. Vanwege de onveiligheid verhuisde het gezin naar Rijswijk. In 1943 moest ze onderduiken; helaas werd ze toen met haar zus gescheiden van haar ouders. Het hele gezin overleefde de oorlog en ging weer in Rijswijk wonen.

Ida ging naar de Klos en behaalde het diploma kleuterleidster. In 1956 trouwde ze en stopte met haar werk voor de klas. Uit het huwelijk werden drie kinderen geboren. In 1976 zorgden de ervaringen tijdens het onderduiken ervoor dat ze psychisch verpleegd moest worden. In die jaren begon ze met het schrijven van gedichten en verhalen. Dit literaire werk beschrijft altijd vanuit het standpunt van een joods meisje hoe de joden steeds meer beknot worden in hun vrijheid en ze vertelt over het dagelijkse leven van de onderduikers, hun  angst en hun verdriet, maar toch ook de leuke dingen die zich voordeden. Ze debuteerde pas in 1981, dus 50 jaar oud.
Ida Vos overleed op 74 jarige leeftijd.

 

Koorrepertoire

Bovenstaande opname van Verleih uns Frieden  van Felix Mendelsohn Bartholdy hebben we al enige jaren op ons repertoire. We zingen het meestal a cappella, terwijl op de opname die ik van you tube heb gedownload begeleiding van een orkest staat.

Mendelsohn schreef dit koorwerk in 1813 tijdens een reis door Europa in Italië op dezelfde plaats waar hij zijn Italiaanse symphonie schreef. Hij gebruikte een oude tekst van de belanhrijkste figuur van de Duitse Reformatie, Maarten Luther. Die vertaalde de Latijnse tekst Da Pacem, Domine.
Het is een gebed om vrede; maar dan een innerlijke vrede die ons alleen van God verleend kan worden. Robert Schumann was lyrisch over de melodie 
 

daggedicht woensdag 3 april

Vandaag 3 maart kies ik een gedicht van de Vlaamse dichter Willy Spillebeen uit zijn bundel Naar dieper water, uitgegeven in eigen beheer, Menen 1962


AARDE

aarde mijn vrouw. In je voren
viel het zaad, rijpt het graan.
Jouw schoot is de hoeve
waarover
de tijd in seizoenen gaat:
gestalten van licht en schaduw,
veel licht, dat vloeit, overstroomt,
en brandt als bloed in de aders,
dan zand  wordt of stollend lood.

Aarde mijn vrouw. Hoe geuren
de bossen, een houtduif koert.
Haar roep is het moe
losscheuren
uit je schoot en de stilte bloeit
diep in het water van de avond.
Aarde, je lijf smaakt naar brood.
Vrouw, die ik aarzelend nader,
jouw schoot wordt mijn bloeiende
dood

WILLY SPILLEBEEN 

belangrijke culturele gebeurtenissen in maart 2013

Bij uitgeverij Atlas Contact is een belangwekkend boek verschenen dat de titel draagt 1913, het laatste gouden jaar van de twintigste eeuw.  De schrijver en kunsthistoricus Floran Illies baseert zijn  boek op egodocumenten van beroemde kunstenaars en hij rijgt van maand tot maand belangrijke gebeurtenissen van dat jaar aan elkaar.

Een bijzonder boek dat is verschenen heeft als titel Het boek der koningen (Shahname). een klassieker uit de Perzische literatuur rond ca. 1010 voltooid door Ferdowsi. Het zijn losse helden-en koningsverhalen die toch samenhang vertonen door het telkens terugkomen op grote thema's als de strijd tussen Turkse en Iraanse volkeren in Centraal Azië.

In  het Teylers Museum in Haarlem zijn de komende tijd vijftig Nederlandse tekeningen uit de 16de en 17de eeuw te zien, afkomstig uit de privé  collectie van de Amerikaanse verzamelaar Clement C. Moore. Het zijn werken van o.a. Ferdinand Bol, Jan van Goyen en Rembrandt.

Het Tropenmuseum is bezig met het behoeden van het Indische culturele erfgoed voor de vergetelheid door het digitaliseren en op internet plaatsen van fotoalbums uit de Nederlands-Indische Gemeenschap. Frank Meijer heeft dit projekt Foto zoekt familie opgezet en heeft alle namen, plaatsnamen en data er zoveel mogelijk erbij opgenomen.

De Nederlandse Opera heeft een bijzondere produktie uitgebracht namelijk het opvoeren van de opera L' Amour des trois oranges van de Russische componist Serge Prokofjev, in Nederland alleen bekend door een aanstekelijke mars uit dit werk. De toneeltekst die deze componist gebruikte is een bewerking door Meyerhold van de 18de eeuwse toneeltekst van Carlo Gozzi. 

Begin maart is in de bioscopen een film gaan draaien met als titel Lore. Zij is de dochter van een SS officier, die aan het eind van de wereldoorlog wordt gearresteerd. De vrouw en dus de moeder van Lore laat haar gezin in de steek en voegt zich bij haar man.
Het meisje maakt vanuit het Zwarte Woud een zware tocht dwars door Duitsland naar Hamburg waar haar oma woont. Ze worden onderweg geholpen door een jongen en hoewel ze hem erg aantrekkelijk vindt, wil ze, als ze heeft ontdekt dat hij een jood is, niets van hem weten. Op zich is dat logisch, want zij is al die jaren door haar ouders geindoctrineerd.

Dat de familie Andriessen een dankbaar onderwerp voor een biografie is, zal iedere klassieke muziekliefhebber begrijpen en het is dus onbegrijpelijk dat er pas nu een dergelijk boek is verschenen. Hendrik, Jurriaan, Louis ( de componisten), maar ook de beeldend kunstenaar Mari
spelen een rol in dit boek geschreven door Agnes van der Horst en verschenen bij de uitgever Lias.

Dat Oostenrijk grote moeite heeft gehad en nog heeft met haar Nazi-verleden mag blijken uit het feit dat het beroemde Weense orkest Die Wiener Philharmoniker gedurende de jaren 1954 tot 1968 geleid werd door de voormalige SS er Helmut Wobisch. Gedurende de 2de wereldoorlog was meer dan de helft lid van de Nazi partij en de 13 joodse orkestleden zijn omgebracht.

Wie meer wil weten over de plaats van Nederland in de internationale politiek na de 2de wereldoorlog moet het boek gaan lezen Onze  eeuw. Jerome Heldring en Andre Spoor in gesprek. In dit gesprek manifesteren de twee oud hoofdredacteuren van het NRC hun brede en diepgaande kennis van de internationale politiek. Een aanrader voor elk 2de kamerlid en kabinetslid. 

Koningin Beatrix kan niet over de schaduw van haar vader heenstappen en blokkeert helaas de verschijning van een biografie over Prins Bernhard, geschreven door de uitgever Robert Ammerlaan. De laatste heeft liefst 160 gesprekken met hem gevoerd. Het zal ongetwijfeld een bijzonder inkijkje geven in de leefwereld van deze man. Ik had de indruk dat Ammerlaan over het algemeen een gunstige indruk van de Prins had. Nu maar hopen dat Willem Alexander wél toestemming tot publicatie geeft.

De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed heeft een selectie van 89  nieuwe rijksmonumenten uit de jaren 1959 tot 1965 opgesteld en deze aan onze minister van Cultuur Jet Bussemaker overhandigd. In 2007 zijn er al 100 rijksmonumenten uit de periode 1940 tot 1958 op deze lijst terecht gekomen.
Op de nieuw ingebrachte lijst staan veel tradionalistische gebouwen b.v. het Raadhuis van Hengelo van de architecten J.F.Berghoef en J.F.Hondius. Er staan ook veel kerken op deze l,ijst w.o. de Sint Gregoriuskerk in Brunssum van de Duitse architect Gottfried Böhm.

Hoewel zij nooit op de voorgrond trad, had zij toch een schare trouwe lezers; helaas is de schrijfster Rascha Peper, die eigenlijk Jenny Strijland heette al op 64 jarige leeftijd overleden. Wel heeft zij nog haar laatste roman Handel in veren nog kunnen voltooien en dat heeft heeft haar laatste levenssperiode erg gelukkig gemaakt.

Gelukkig komen sommige mensen toch tot een juist inzicht, in dit geval betreft dat onze knuffelhomo, de cabaretier Paul de Leeuw. Hij was niet van de buis af te slaan en helaas heeft niemand hem durven zeggen dat hij zich alleen maar aan het herhalen was en dat zijn formule allang was uitgewerkt. Nu maar hopen dat dit late inzicht voorgoed leidt tot het verdwijnen van deze man van het scherm. Misschien kan hij net zoals veel BN ' ers gaan schilderen. Daar hebben we geen last van.

Twee bekende artiesten zijn overleden nl. de man die jarenlang het beroemde spelletje Wie van de Drie op de t.v. presenteerde. Herman Emmink werkte voor een aantal omroepen en was betrokken bij de oprichting van MAX.

Van 1947 tot 1961 kon men op de radio swingcombo The Millers horen, waarbij werd gezongen door de onlangs op 91 jarige leeftijd Eddy Doorenbos.

Het 14de strijkkwartet van Beethoven, gecomponeerd toen hij volledig doof was, speelt een hoofdrol in de acteursfilm A Late Quartet. De film laat zien hoe afhankelijk van elkaar de spelers zijn om te komen tot kwartetspel. Als blijkt dat een van de spelers vanwege de ziekte Parkinson moet stoppen met spelen, moet men op zoek naar een vervanger en komen allerlei spanningen naar boven bv. dat de 2de violist de plaats van de 1ste violist wil innemen. Een aanrader.

Tenslotte meldt ik hier het overlijden op 93 jarige leeftijd van de schrijfster Aya Zikken; zij werd 21 september 1919 in Epe geboren en in 1926 verhuisde het gezin naar Indonesië, waar haar vader een aanstelling als onderwijzer had gekregen. Helaas verhuisde het gezin daar regelmatig, zodat Aya zich nooit ergens kon hechten.
Heel toevallig verscheen bij tegelijk met dit overlijden een aan deze schrijfster gewijde biografie geschreven door Kees Ruys. Om dit boek te mogen schrijven mocht hij van Aya met niemand spreken die de schrijfster had gekend, dus geen familie of vrienden. 

levensbericht 26 maart

Dat we over een filmopname beschikken van de beroemde Franse actrice Sarah Barnhardt is op zich als fantastisch al krijgen we vanzelfsprekend door de slechte kwaliteit van deze op het eind van haar carriere gedraaide stomme film La Reine Elizabeth geen goed beeld van haar acteerkwaliteiten. 

Haar moeder was een joodse vrouw Julie Bernardt die uit een buitenechtelijke relatie haar dochter Sarah kreeg. Deze Julie had een opa, Moritz Bernardt, die een bekende Amsterdamse koopman was. Sarah gaf haar onbekende vader de naam van een broer van haar moeder die Edouard Bernhardt heette. Waarschijnlijk is haar moeder ook in Amsterdam geboren.
Sarah ontwikkelde zich als een geweldig actrice, die niet alleen in Parijs optrad, maar lange tournees door de hele wereld maakte.
Ze had talrijke bewonderaars waaronder de beroemde schrijver Oscar Wilde die haar de bijnaam The Divine Sarah gaf en Mark Twain die zei dat er slechte, redelijke, goede en geweldige actrices waren, maar slechts één Sarah Bernhardt.

Haar grootste succes had ze met haar rol in het toneelstuk La Dame aux Camelias van Alexandere Dumas. Op het einde van haar carriere ontdekte ze ook het medium film en trad in een aantal stomme films op. La Reine Elizabeth werd een wereldwijd succes, vooral nadat deze ook in Amerika werd uitgebracht. De rol van Essex werd gespeeld door de 37 jaar jongere Nederlandse acteur Lou Tellegen, met wie ze een verhouding had.
Sarah leed aan nierfalen en op 26 maart 1923 overleed ze op 78 jarige leeftijd in Parijs aan complicaties van deze ziekte. Ze werd begraven op de beroemde Parijs begraafplaats  Père Lachaise.

aftonen

Een paar jaar geleden hebben we een concert gegeven met koorwerken van Scandinavische componisten. Een van deze werken is van de Zweedse componist Hugo Alven. Deze is bekend geworden door zijn Midsommarvaka uit 1903, bij ons onder de naam Swedisch Rhapsody.
Helaas kennen we in Nederland zijn overige repertoire nauwelijks, terwijl de man toch fantastische muziek heeft geschreven.
Ook in bovenstaand koorwerk roept hij het geweldige Zweedse landschap op in klanken en mijns inziens doet hij dat op een geweldige manier.

 

Peder Severin Kroyder tekende in 1903 Hugo Alven.

Kerken en kathedralen

De laatste kerk die ik tijdens ons verblijf in 1883 in Cortina 'd Ampezzo heb bezocht betreft de Parochiekerk in Dobiacco.

Ondanks het slechte weer zijn we toch naar dit plaatsje gereden, want de hele dag in de caravan zitten, word je ook niet vrolijk van. Dobiacco is een aardig plaatsje met een leuke kern. Vanzelfsprekend heb ik er de kerk bezocht.  

Dit imposante kerkgebouw dateert uit de jaren 1769 tot 1782 en de architect van Johann Perger.
De kerktoren is liefst 76 meter en werd gebouw in 1804. IN het interirfeur vallen de fresco's op die  vervaardigd zijn door F.Z.Zeiler.

Aan de oostkant van de kerk loopt de Kalvarienbergweg waarlangs een 5 tal kapellen staan die dateren uit de 16de eeuw.