spechtje deel 2

Hier volgt deel 2 van mijn verslag van zomergasten, waarin Reinbert de Leeuw op zijn eigen enthousiaste en deskundige wijze ons deel laat zijn van zijn obsessie, onontdekte muziek. Hij noemde in de loop van het gesprek namen van componisten, waarvan hij helaas geen fragmenten liet zien resp. horen. Opvallend vond ik dat hij de naam Satie niet een keer noemde.
Na Strawinsky en Schönberg maakte hij een uitstap naar de Verenigde Staten, waar een man leefde die wars was van conventies en alle mogelijke muzieksoorten-en stijlen gebruikte in zijn composities; helaas liet hier van deze Charles Ives niets horen of zien, maar wel een andere Amerikaan John Cage, die mij persoonlijk veel minder doet. Ik vind het meer een performer, dan een componist.
We keerden weer terug naar het vasteland van Europa en Reinbert voerde ons mee de vogelwereld van Olivier Messiaen. Bijzonder was het om te zien hoe hij samen met zijn vrouw Yvonne Loriod door de bossen loopt en het geluid van de veldleeuwerik in notenschrift noteert, terwijl zij dat op een recorder doet.
Van deze componist liet de Leeuw ons een fragment zien uit diens laatste werk een opera gewijd aan de figuur van de Heilige Franciscus, die in staat was met de dieren te praten

Ik kon helaas niet het fragment vinden dat de Leeuw ons toonde, maar ik vind dit ook prachtige muziek.

Ten tijde van de Stalin terreur blijkt er in Rusland een vrouwelijke componist te zijn, die op een geheel eigen wijze haar woede over de onvrijheid in haar land toonzette. Het was Elmer Schönberg die deze muziek naar Nederland bracht en sindsdien is Reinbert de Leeuw door deze muziek gegrepen. We zien Galina Oestvolskaja, een breekbare vrouw, maar met enorm veel wilskracht en luisteren naar haar weerbaarstige muziek.
Een andere unieke muzikale persoonlijkheid die helaas zeer jong is overleden en geobsedeerd was door de dood is de Canadese componist Claude Vivier. Nog altijd betreurt de Leeuw het dat hij hem niet heeft ontmoet en leren kennen in de periode dat deze man weliswaar kort, maar toch, in Amsterdam woonde.

Helaas heb het fragment dat de Leeuw toonde, waarin Vivier preludeert op zijn eigen dood, niet kunnen vinden, maar bovenstaand nummer laat duidelijk de eigenzinnigheid van de componist Vivier horen.
Mijn enige kritiekpunt op deze avond had niet zozeer met de Leeuw te maken maar meer met Wilfred de Jong. Voor deze avond absoluut niet relevant rakelde hij de geschiedenis met de niet door de Leeuw geautoriseerde biografie geschreven door Thea Derks op. We weten dat deze kwestie heel gevoelig licht bij Reinbert en hij was duidelijk geirriteerd in dit gedeelte. Het ging vond de Leeuw deze uitzending niet om hem, maar om de muziek.