Hendrik Andriessen

12 April 1981 overleed de Nederlandse componist Hendrik Andriessen, mijns inziens een van de grootste componisten die ons land heeft voortgebracht.
Ik ben lid van een kamerkoor in mijn woonplaats en op ons repertoire staan een aantal koorwerken van zijn hand, die heerlijk zijn om te zingen, maar tegelijkertijd hoge eisen stellen.

Hendrik was afkomstig uit een katholieke familie van kunstenaars. Zijn vader Nico was organist aan de Haarlemse Sint Josephkerk en zijn moeder Gesina Vester was schilderes. Hiernaast staat een schilderij van haar afgebeeld.
De vader gaf Hendrik de eerste orgellessen en later kreeg hij les van de stadsorganist van Haarlem Louis Robert.
Een korte periode was hij werkzaam als journalist bij de Nieuwe Haarlemse Courant, maar men vond hem niet zo geschikt voor dit beroep omdat het nieuws over de ondergang van de Titanic hem helemaal was ontgaan. Hij schreef zich in aan het Amsterdams Conservatorium waar hij orgellessen volgde bij Jean Baptiste Charles de Pauw en compositielessen bij Bernard Zweers.
Toen zijn vader overleed volgde hij deze op als organist van de St.Josephkerk; in deze tijd bleek zijn grote aanleg voor het improviseren. Wat zijn composities betreft uit deze periode stond hij onder grote invloed van Alphons Diepenbrock, die een groot vriend van hem was. Hij zou diens Missa uit 1890 qua orkestratie voltooien.

In 1927 werd hij als docent muziektheorie en compositie aangesteld aan het Amsterdams conservatorium en gaf hij ook les aan de r.k. Kerkmuziekschool in Utrecht. In 1934 trad hij in dienst als organist van de Sint Catharinakathedraal in Utecht., waar hij in 1937 ook directeur werd van het conservatorium.

Omdat hij weigerde toe te treden tot de Kultuurkamer en fulmineerde tegen het Nazi-bestuur werd hij van 13 juli tot 18 december 1942  gevangengezet in het gijzelaarskamp van Sint-Michielsgestel.

In 1949 verliet hij het Utrechts conservatorium en vestigde zich in Den Haag, waar hij directeur werd van het Haags conservatorium en combineerde deze functie met die van buitengewoon hoogleraar aan de Universiteit van Nijmegen. Juist in deze jaren schreef hij veel composities in verschillende genres w.o. opera's ( Philomela op een libretto van Jan Engelman. De laatste jaren verbleef hij in een serviceflat in Heemstede.

Andriessen had een grote bewondering voor Franse componisten als Franck, Pierné en Caplet en zijn vocale muziek vertonen duidelijk hun invloed. Een van zijn mooiste werken is de liederencyclus Miroir de Peine, waarvan ik een wonderschone opname heb met de sopraan Roberta Alexander.

Zijn hele leven heeft hij belangstelling gehad voor liturgische muziek en ging daarbij uit van het adagium dat kerkmuziek één moet zijn met het organisme van de kerkelijke dienst. Bekende missen zijn  Missa Diatonica en Missa Christus Rex.
Naast dezevocale werken schreef Andriessen ook veel instrumentale muziek w.o. 4 symfonieën en zijn bekendste werk Variaties en fuga op een thema van Johann Kuhnau.