Pavel Axelrod

In deze serie wijd ik aandacht aan personen in het verleden die op genoemde datum zijn overleden. Daarbij kies ik voor mensen die nauwelijks nog bekend zijn en dus niet voor de op deze dag ook overleden Spaanse schilder Goya.
16 april 1928 overleed de hiernaast afgebeelde Russische marxistische revolutionair Pavel Axelrod, wiens werkelijke naam Pinchas Borutsch was. Hij werd 25 augustus 1850 in het in de Oekraïne gelegen stad Tsjernigov geboren.
Tijdens zijn studie wordt hij lid van een groep mensen die het socialisme aanhangen en onder leiding staat van Michail Bakoenin en gaat meewerken aan een tweeetal kranten die het idealisme van het wat men noemt marxistisch dialectisch materialisme propageren en uitdragen. De namen van de kranten wijzen voorzichzelf De Werker en Commune.

Vanwege de moeilijke en onoverzichtelijke toestanden in zijn vaderland kiest hij voor de vlucht naar Zwitserland en doet dit samen met medestanders als Georgi Plechanov en Vera Zasulitch. Met hen richt hij de Groep ter Bevrijding van de Arbeid op.
Er zijn nog meer Russische vluchtelingen en in 1900 sluiten de verschillende richtingen die zij vertegenwoordigen één front en onder leiding van Lenin, Julius Martov geven zij voor al de Russische ballingen een socialistische krant uit  die de naam Vonk draagt. In 1903 na afloop van het 2de congres van de RSDAP, sluit Axelrod zich aan bij de Menjewieken. Hij gaat ook artikelen schrijven voor de internationale krant Onze Wereld.

In 1917 komt er een einde aan de ballingschap van Axelrod door de Februarirevolutie. Alexander Kerenski  vormt een voorlopige regering en de Mensjewieken treden tot deze regering toe, hoewel Axelrod daar fel tegen is. Ook als deze politieke partij kiest voor het opvoeren van de oorlogsinspanningen, voert hij daar tegen oppositie. Axelrod neemt het standpunt in dat er onmiddellijk met vredesonderhandelingen begonnen moet worden en komt dan ook in botsing met de haviken Irakli Tsereteli en Fedor Dan. Hij verliest op een congres van 18 juni 1917 de strijd tegen deze twee.

Als de Bolsjewieken na de oktoberrevolutie aan de macht komen kiest Axelrod eieren voor zijn geld en verlaat hij Rusland. Vanuit het buitenland voert hij zijn verdere leven oppositie tegen de machthebbers in zijn moederland; overigens zonder veel succes. Hij overlijdt in Berlijn.