De koorzang in de Russisch Ortodoxe kerk is zeer welluidend en een van de beroemdste componisten in dit genre is Dimitri Bortniansky. Hij heeft prachtige liederen geschreven, waarvan mijn kamerkoor er tijdens de Evensong, die we op 16 november in de Grote Kerk te Vianen verzorgen ook een zingt. Het volgend lied wordt wel beschouwd als een van de allermooiste.
De site Laurens Jz Coster geeft voor deze dag een gedicht van de bijna in de vergetelheid geraakte schrijver en polemist J.B.Charles. HET GEHEIM Toen de herfst dit keer binnenjoeg, op de achttiende van October, na de luwste en langste zomer die ooit om tuchtiging vroeg, was het mij die het zag gebeuren achter stevige ramen en deuren, of de bomen zich rekken gingen en in paniek te spreken aanvingen met hun angstige kroost, de blaren: of men misschien nog zou kunnen vluchten. Het was of de moleculen der luchten die tot nu door geen oog gezien waren plots tot reuzengrootte aangroeiden, woest over en langs elkaar woeien en als valse lappen wildklappend ons de kou in het hart wilden slaan. Of een reus die de lange zomerse dagen diep in het woud had liggen verslapen, nu grommend was begonnen op te staan. J.B.CHARLES 1910-1983 UIT: Het Geheim ( 1952)
De Marokkaanse zangeres Amina Alaoui heeft een prachtige stem die naast muziek uit haar vaderland ook ander reperoire zingt w.o. Sefardische liederen, waarvan hierboven een opname.
De Duitse schilder Hans von Bartels hier geschilderd door zijn Nederlandse kunstbroeder Jan Willem Sluiter. 25 decembe 1856 werd deze schilder in Hamburg geboren; zijn vader was attaché van de Russische regering in Duitsland. Gedurende de jaren 1816 tot 1907 studeerde hij bij Rudolph Hardorff en later bij Adolph Schweitzer en Carl Oesterley. Hij trad in het huwelijk met de schrijfster Wanda von Bartels. In 1887 was hij voor de eerste keer in Katwijk en hij vond het er zo boeiend om te schilderen dat hij voortaan ieder jaar daar terugkwam.
Brak ik in mijn laatste muziekblog een lans voor de stem van Julius Patzak, deze keer doe ik dat voor de prachtige stem van Peter Anders. Luister naar zijn frasering van deze beroemde aria uit "Lohengrin "van Richard Wagner; een componist die ik feitelijk niet kan horen, maar die af en toe toch iets blijken van zijn volgens velen aanwezige genialiteit. Dat Peter Anders niet alleen een groot operazanger was, maar ook een geweldig liedzanger wil ik hier laten horen in een lied uit de beroemde cyclus die Winterreise van Frans Schubert. Ik bezit een lanspeelopname met Michael Raucheisen aan de piano. Fenomenaal!!!
Jef Last, die leefde van 1898 tot 1972 schreef onderstaand gedicht. DE LANDARBEIDER Ik melk de koeien op het land en zet het geurig graan aan schoven. Wat kan de wereld nij beloven meer, dan Zijn zegen op mijn hand? Ik doe mijn werk, en lees geen krant en stoor de moordenaars niet in 't roven Ik ben het brandhout, God de oven waarin ik naar Zijn wil verbrand. Ik geld voor knecht slechts onder knechten. Maar heer ben 'k van mijn eigen ziel, geen slaaf van kingebeelde rechten. Geen afgod waar 'k voor nederkniel, maar aan mijn land en volk gehecht en tevreden zo ik Hem geviel. JEF LAST (1898 - 1972)
Ik blijf erbij dat dit soort stemmen in deze tijd niet meer voorkomen; waarmee dat te maken heeft weet ik niet precies. Ik denk dat van de stemmen tegenwoordig veel te veel gevraagd wordt door de grotere orkestzalen en de grootte van de orkesten. De geluidssterkte daarvan kun je niet vergelijken met toen. Daarnaast gingen de zangers veel verstandiger met hun orgaan om en zongen bijna nooit partijen die buiten hun stembereik lagen. Een goed voorbeeld hiervan is Julius Patzak, de tenor met dat bepaald schmelz in zijn stem.
Patzak maakt van dit niemendalletje een juweeltje door de manier waarop hij het zingt. Daar kunnen de tegenwoordige zangers een voorbeeld aan nemen.
Bovenstaande foto is gemaakt door de op 8 februari 1870 in Amerikaanse stadje Mushrooms uit Tjechische ouders geboren Amerikaanse fotograaf Drahomir Josef Ruzicka. Hij ging naar Wenen om er medicijnen te studeren, maar keerde terug naar de Verenigde Staten. Daar raakte hij bevriend met Edward Steichen en clarence Hudson White. Ruzicka raakte geboeid door de uitstraling van de moderne stad en de technologische verandering. Hij had grote invloed op Tjechische fotografen na hem als Jaromir Funke, Josef Sudek en Alois Zych.
Waarschijnlijk zegt de naam Ursula van Diemen de meeste lezers van Spechtiania bitter weinig, maar naar mijn mening is dit een van de mooiste stemmen die er geweest zijn. Het bijzondere daarbij is ook nog dat zij gedeeltelijk Nederlandse was. Over haar leven is nauwelijks iets bekend. Haar geboortedatum is wel bekend, maar wanneer zij overleed weten we niet. Gelukkig zijn er een paar opnamen waarop haar onvergetelijke stem is te horen.
De Zweedse kunstschilder Ernst Josephson heeft dit portret geschilderd van zijn eveneens uit Zweden afkomstige landgenoot Alfred Wahlberg. Deze werd op 13 februari 1834 geboren in Stockholm. Hij kreeg zijn eerste schilderslesen van zijn vader; maar omdat hij ook grote muzikale aanleg had ging hij naar het conservatorium. Hij studeerde daar af en ging pianolessen geven. Toch bleef de schilderkunst aan het trekken en als auto-didact begon hij met het schilderen van landschappen. Hij vertrok naar Düsseldorff en kreeg dat heel kort les van Hans Frederik Gude. In 1866 ging hij naar Parijs, maar iedere zomer reisde hij naar zijn vaderland. 4 oktober 1906 overleed hij in het stadje Tranas.
Voor deze donderdag 2 oktober kies ik een gedicht van de vorige week vrijdag overleden Louise van Santen. WEER WAS HET OORLOG Weer was het oorlog in mijn droom maar zonder deuren. Ik stond op een verloren trap en kom mij zelf van boven zien. Ik zag geen leuning langs de treden geen grond of zoldering. Ik dacht dit moet een ladder zijn die diep in mij geslagen balans gevonden heeft. Toen keek ik rond: ik zag elkeen als lang voorheen, maar geen wist dat het oorlog was. LOUISE VAN SANTEN UIT: David zonder schild ( 1964)
Dit zelfportret is vervaardigd door de op 8 april 1862 geboren Estse schilder Johann Köhler. Zijn ouders waren boeren en hadden het bepaald niet rijk. Desondanks kon hij gaan studeren in Sint Petersburg; daar werd zijn talent al snel opgemerkt. Hij maakte in 1857 en i n 1858 grote studiereizen door Europa. In 1861 was hij weer terug in Sint Petersburg en werd daar privé leraar van Groothertogin Maria Alexandrovna. de dochter van Tsaar Alexander II. Het nationalisme in Estland groeide en hij was in de positie om deze aan het keizerlijk hof te promoten. 22 april 1899 overleed Köhler.
Voor deze zaterdag 27 september heb ikk een gedicht gekozen van een eveneens voor mij onbekende dichter nl. J.W.Schotman. Hij werd 10 maart 1892 in Hoogeveen geboren;werkte als arts in China, waar hij in aanraking kwam met oosterse poëzie en daardoor geinspireerd gedichten ging schrijven. Hij was een groot kenner van het verre oosten. Later was hij werkzaam als psychiater en schreef opvallende cultuurbeschouwingen. Overleed in Zwolle op 14 maart 1976. EENZAAMHEID De schemer van bewolkte zomerdag, een weg door weiland en veel water, waar verzameld zit een breede vorsenschaar, wier leurgeluid mij lijkt een hoongelach. Ver aan de horizon, waas-blauw en dof - aan de aard gedrukte massa - ligt de stad: door 't grijs speelt wisselend wat vonkgespat, - zo boort ruw diamant z'n gloed door 't stof. - Ik voel me triestig, 't is hier pijnend-stil: de vogels slapen...'t vee droomt in de wei, waar slechts 't zot kikkervolk geruchten wil... ....eenzaam stijgt en overhuivert mij. J.W.SCHOTMANN uit verzen
In 1986 gaf bovenstaande groep zijn afscheidsconcert omdat de zangeres Judith Durham afscheid nam van The Seekers, een in 1963 ontstane groep. Zij zongen hoofdzakelijk op volksmuziek geinpireerde muziek. De band bestond uit Athol Guy, de contrabassist, Keith Potger en Bruce Woodley , die de gitaar bespeelden. Dankzij de stem van Judith Durham kreeg hun close-harmony zang veel succes. Tot 1968 brachten ze 10 albums uit. Bekende nummers van deze Australische groep zijn bovenstaand The Carnival is over en I'll never Find Another You.
Bovenstaand zelfportret is geschilderd door de in 1828 in Batavia geboren Nederlandse schilder Antoon Francois Heijligers. Hij baseerde zijn schilderijen op de genrestukken uit de 17de eeuw en daarom doet zijn werk denken aan Pieter de Hooch. Hij werkte achtereenvolgens in Geertruidenberg, Brussel en Den Haag; daar overleed hij in 1897.
in deze serie over fotografie deze keer aandacht voor de op 1 april 1901 in het Tsjechische plaatsje Roudnice geboren fotograaf Jan Lauschmann. Toen hij 18 jaar oud was schreef hij zich zich in aan de Universiteit in Praag faculteit Chemische Technologie. In 1924 studeerde hij af als doctor. In 1925 verhuisde hij naar Brno om er te gaan werken in de fotopapier fabriek Neobrom. Al in 1912 begon hij met fotograferen en werd lid van een club amateur fotografen. Men zegt dat hij veel invloed heeft ondergaan van Drahomir Josef Ruzicka.
Voor deze 26ste september heb ik een gedicht gekozen van een voor mij onbekende dichter, de in 1963 geboren dichter Peter Swanborn. OVERDRACHT Op een ochtend doet je lijf niet meer precies wat je verlangt. Je been wil naar voren, je voet stapt naar rechts. Je hand weigert als iemand groet. Vreemde woorden rollen over je tong. Je strompelt naar het spreekuur van de Dienst Wedergeboorte. Dit was niet de afspraak, zeg je. Ik had o m een nieuw exemplaar gevraagd. Geen drama van de vorige bewoners, geen overdracht. De ambtenaar neemt je mee naar achteren. Hier zegt hij, hangen de schone lichamen. Trek er gerust een aan. Ze zijn ontsmet met chloor en jodium en met vergetelheid. Maar houd je adem langdurig in. De kleinste kuch geeft een afdruk, vormt een portret dat beklijft aan de binnenzijde van je dolende ziel. PETER SWANBORN ongepubliceerd.
Dit portret van de op 31 december 1861 in Vitry-le-Francois geboren Franse schilder Rene Xavier Prinet, die op 26 januari 1946 in Bourbonnes-les-Bains overleed is geschilder door de Belgische schilder Henri Evenepoel, die wordt gerekend tot de Fauvisten. Een van de bekendste werken van Prinet is zijn Kreuzersonate.
Wat een prachtig lied is dit toch gezongen door een fantastische zangeres; een nummer dat ik gedraaid wil horen op mijn begrafenis. Het is een sefardisch lied Addio Queridade vrouw die het zingt was de lievelingszanger van de beroemde Griekse componist Mikis Theodorakis. Veel van zijn composities schreef hij met de stam van Maria Farandouri in zijn achterhoofd. Zij was het ook die voor het eerst zijn Mauthausencyclus ten gehore bracht.
Dit zelfportret is vervaardigd door de op 15 juni 1889 in het Belgische Elsene geboren schilder Louis Clesse, die bekend is geworden door zijn landschappen en haventaferelen die hij in een postimpressionistische stijl schilderde.
De fotograaf van deze foto is gemaakt door de van oorsprong Nederlandse fotograaf John Van \derpant. Hij werd op 11 januari 1884 in Alkmaar geboren. Hij vertrok in 1911 naar Canada en opende een fotostudio in Okotoks, Alta. Na de Eerste Wereldoorlog vestigde hij zich in Vancouver. Tijdens zijn leven won hij vele prijzen; Hij opende met Harold Mortimer-Lamb The Robson Street gallery, dat een centrum werd voor musici, dichters en schilders. Hieronder laat ik nog een foto van hem zien.
Nu Gerrit Kouwenaar is overleden is Remco Campert de nestor van de Nederlandse dichters. Zijn optreden op de Nacht van de Poëzie was volgens het NRC het hoogtepunt. Vandaar dat ik hier een gedicht van hem opneem. LICHT VAN MIJN LEVEN Het levenslicht zag ik in Den Haag maar in Amsterdam , Van Eeghenlaan zeven, temidden van dichters (Luceberts schaterlach, Schierbeeks hikkende Boek Ik ), zagen mijn wóórden het licht dat me niet meer verliet, trouw door dik en dunner dan dik nu zoveel jaren later loop ik nog even door de straten van datzelfde Amsterdam tot in een knipperende ogenblik het leven me loslaten zal laat me dan, dat moment gekomen, opnieuw nog even zweven boven het Stedelijk dan verder al hoger boven de bomen in het Vondelpark waarna ik, mijn tijd opgeheven, voor eeuwig uiteenval, me verenig met het fijnstof van de stad, met de spiegeling van het zonlicht in het water van de gracht en word meegenomen met de glimlach en de dromen van het meisje dat ik eens op een tramhalte zag. REMCO CAMPERT ( 1929) UIT: licht van mijn leven ( 2014)
Wie de naam Lenny Kuhr zegt denkt direct aan nummers als De Troubadour of Visite en eventueel ook Portugese liederen. Hier laat ik een nummer horen dat zij heeft opgenomen, een lied van Dimitri van Tooren. Ik kende dit nummer niet; heel lang geleden heb ik eens een nummer van haar gehoord waarin de regel voorkwam geen ruiter reed ooit door haar poort. Een nummer dat ik nooit meer gehoord heb.
Hoewel hij slechts 37 oud werd geldt Arthur Rimbaud als een van de grootste Franse dichters, die slechts 16 jaar oud dit anti-oorlogsgedicht schreef, dat in veel bloemlezingen wordt opgenomen. DE SLAPER IN HET DAL
Een kuil vol groen waar een rivier door zingt Die kruid met flarden zilver onbesuisd Bespat; vanaf de fiere bergkam blinkt De zon: een klein dal dat van stralen bruist. Een jong soldaat, blootshoofds, met open mond, De nek in blauwe kers gedompeld, ligt In open lucht te slapen op de grond, Bleek in zijn groene bed vol peinzend liccht. Zijn voeten in het lis, zo slaapt hij. Zwakjes Lachend zoals een ziek kind, soest hij zachtjes: Natuur, wieg hem vol warmte: kou lijdt hij. De geuren doen zijn neusvleugels niet trillen; Hij slaapt in de zon, één hand op zijn stille Borst, rechts twee rode gaten in de zij. ARTHUR RIMBAUD 1854-1891 vertaling Paul Claes
Je ziet direct aan deze foto dat degene die deze gemaakt heeft mededogen heeft met de afgebeelde vrouw en tegen haar aanhangende kinderen. De foto is gemaakt in 1936 door de Amerikaanse fotografe Dorothea Lange. Ze werd op 26 mei 1895 in Hoboken geboren. Haar oospronkelijke naam was Dorothea Nutzhorn. In haar jeugd kreeg ze jeugdpolio; door het ontbreken van afdoende medicijnen hield ze er een misvormde voet aan over. Op 12 jarige leeftijd verliet de vader het gezin en nam ze de achternaam van haar moeder aan. In 1918 startte ze een fotostudio in San Francisco en met haar portretten had ze veel succes. In 1920 trad ze in het huwelijk met de kunstschilder Maynard Dixon. Het paar kreeg twee kinderen. In1935 aanvaardde ze een overheidsbaan nl. die van fotografe bij de Farm Security Administration. Namens deze instantie legde ze de gevolgen van de depressie via foto's vast. Tijdens haar reizen door het Amerikaanse platteland werkt ze samen met de econoom Paul Schuster Taylor. Ze werden verliefd op elkaar en na haar scheiding van Dixon trouwden beide mensen. In 1965 overleed ze aan slokdarmkanker.
Dit portret van de Belgische schilder André Hennebicq is geschilderd door de op 12 juli 1861`in Brussel geboren Belgische kun stschilder Eugène Broerman. Tien jaar oud maakte hij al houtskooltekeningen; van 1873 tot 1882 studeerde hij aan de Brusselse Kunstacademie, waar hij les kreeg van Jean Portaels. Toen hij in 1881 de Godecharleprijs kreeg kon hij een driejarige studiereis naar Italië maken. Dankzij Henri van Cutsem, een Brusselse kunstmaecenas kreeg hij veel opdrachten vooral van de elite, omdat hij zich heel goed kon inleven in hun gedachtenwereld. In 1911 ging hij met zijn gezin naar Venetië, waar hij tot 1915 verbleef. Uit vrees voor een Italiaanse inval verliet hij deze stad en ging naar Parijs. Vanwege de slecht gezondheid van zijn vrouw ging hij in 1918 naar Bretagne, maar in 1919 ging hij weer terug naar Parijs. Daar bleek zijn zoon Paul ernstig ziek te zien en om het genezingsproces te bespoesigen verbleef het gezin enige tijd in Berck. In 1925 keerde Broerman terug naar België, waar hij zijn kunstcollectie verkocht. 7 oktober 1932 overleed hij in Sint Gillis.
De hoofdfiguur van dit levensbericht de Brits-Amerikaanse actrice Jessica Tandy, speelde een rol in de film The world according to Garp, de film waarmee de onlangs overleden Robin Williams in één klap beroemd werd. Jessica werd op 7 juni 1909 in Londen geboren; pas op latere leeftijd ging ze in films spelen, daarvoor was ze hoofdzakelijk te zien in theaters en speelde met beroemde mannen als Laurence Olivier en John Gielgud. Ze trad in het huwelijk met de acteur Jack Hawkins. Ze verhuisde naar New York en daar leerde ze haar 2de man kennen Hume Cronyn. De eerste Amerikaanse film waarin ze speelde was The Seventh Cross in 1944. In de jaren zestig stopte ze met filmen en we konden haar pas weer in 1982 bewonderen toen ze in liefst drie films speelde. Naast de al genoemde film waaruit de trailer hierboven te zien is, speelde ze mee in Still of the night en Best Friends.
Een klein fragment uit de film The Birds van Alfred Hitchcock, waarin je ziet hoe meesterlijk hij spanning weet op te roepen. Samen met haar man Hume Cronyn speelde ze in de film Cocoon, waarin een groep bejaarden onsterfelijk dreigt te worden.
Het meeste succes behaalde ze met haar rol van een oude, koppige moederfiguur in Driving Miss Daisy, waarvoor ze een Oscar ontving voor Beste Actrice.
Opvallend was dat ze in haar laatste film in 1994 Camilla waarin ook haar man een rol had, een korte naaktscene deed en dat op haar 85 ste jaar. In 1990 werd er kanker bij haar geconstateeerd waaraan ze in 1994 overleed.
Een bijzonder fraai lied door Herman van Veen gecomponeerd op een tekst van Simon Carmiggelt. Overigens dreigt deze schrijver nu al in de vergetelheid te raken; zouden zijn schrijfsels toch te gedateerd zijn? Ik heb ook het idee dat je zijn teksten beter voorgedragen kunt beluisteren of als tekst van een lied dan ze uit een boek te lezen. Hieronder is een opname van Robert Long, die de tekst Juffrouw Nifterik eveneens op een tekst van Simon Carmiggelt zingt.
Vandaag kies ik een gedicht van Michel van de Plas uit zijn bundel Vreemdeling op doortocht. In deze bundel staat een cyclus De goede moordenaar. Deze heeft net van Jezus gehoord dat hij dezelfde dag met Jezus in het Paradijs zal zijn.
Paradijs. Paradijs. Dat woord was zoek op aarde en in de hemel, als vergeten. onuitgesproken sinds het eerste boek, zelfs onder de stoutmoedigste profeten. En nu staat het opeens weer, diamant, tegen de zwarte lucht, en visioenen van al het zuivere en eeuwig groene herleven in het jou beloofde land. De engel stapt opzij, de zeven stromen klateren op in nieuw, gedeeld genot, de zachte bries ontwaakt in alle bomen, nu gaat de mens weer wandelen met God, het zwaard smelt in zijn vlammen, het is vrede, vrede, het is je aangezegd, nog heden. MICHEL VAN DER PLAS
27 januari 1891 werd in het Rijnlandse Soest de Duitse kunstschilder Wilhelm Morgner geboren. Zijn vader was musicus. Morgner bezocht slechts enkele maanden de kunstacademie van Georg Tappert. De schilderde hoofdzakelijk landelijke taferelen, die veel indruk maakte op zijn leerling. In deze periode gebruikte hij ook soms de techniek van het pointilisme. Door zijn kennismaking met de werken van de schilders die behoorden tot Die Brücke, vereenvoudigt hij zijn vormen en hanteert een bredere penseelvoering. Hij plaatst kleuren die contrasteren naast elkaar en deze bepalen volledig de uitdrukkingskracht van de schilderijen. Als de Eerste Wereldoorlog uitbreekt wordt hij opgeroepen en vecht in Macedonië en Vlaanderen. Op 16 augustus 1917 sneuvelt hij op het slagveld van Langemark. Hieronder nog een tweede zelfportret.
In 1948 speelde de actrice waaraan ik dit levensbericht wijd de rol van een doofstomme dochter in de film Johnny Belinda en daarmee kreeg Jane Wyman een nominatie voor beste actrice. Ze zag het levenslicht als Sarah Jane Mayfield op 5 januari 1917. Vier jaar oud scheidden haar ouders en toen haar vader in 1922 plotseling stierf werd ze verder opgevoed door haar buren. In 1928 nam haar moeder haar mee naar Californië, waar ze een probeerde een actrice te worden. Maar dat mislukte en daarop verhuisde het gezin naar Missouri. In 1932 ging ze naar Hollywood en speelde verschillende figurantenrollen o.a. in The Kid from Spain. In die tijd veranderde ze haar achternaam in Wyman. Langzamerhand werd ze een veel gevraagd actrice en speelde ze in films van o.a. Alfred Hitchcock, Frank Capra en Michael Curtiz.
In The Blue Veil, geregisseerd door Curtis Bernhart, speelt Wyman de rol van een oorlogsweduwe, die bij diverse gezinnen zorgt voor de verzorging van de baby's.
Een regisseur die haar goed wist te regisseren, samen met Rock Hudson,m was Douglas Sirk. Hierboven is een fragment uit All that Heaven Allows uit 1955, te vergelijken met Magnificent Obsession uit 1954. Jane Wyman was de eerste echtgenote van Ronald Reagan, de latere president van de Verenigde Staten. Ze stapte van film over naar televisie en speelde in de serie Falcon Crest.10 september 2007 overleed ze in Palm Springs.
Jammer genoeg hoor je haast nooit meer iets van deze mijns inziens geweldige zanger, die een groot aantal prachtige liedjes heeft opgenomen. Volgens de burgerlijke stand heette hij Jan Gerrit Bob Arend Leverman. Hij werd 22 oktober 1943 in Utrecht geboren, maar bracht zijn jeugd door in Ederveen. Met zijn gescheiden moeder had hij het daar niet makkelijk, vooral niet toen hij er openlijk voor uitkwam dat hij homoseksueel was. In 1967 werd hij zanger bij de band Unit Gloria, maar in 1971 begon hij onder de naam Robert Long aan een solocarrière. Hij schreef van toen af in het Nederland en zijn teksten waren maatschappijkritisch van aard. In 1974 brak hij door met het album Vroeger of later en een nog groter succes had hij met Levenslang.
Hij fulmineerde vooral tegen de kerk, de paus en Jezus Christus en toen hij merkte dat hij daarmee een open zenuw raakte, werd hij nog feller en vileiner. In de jaren tachtig maakte hij samen met Leen Jongewaard een drietal theaterprogramma's, die zeer succesvol waren. Maar tot verdriet van Jongewaard besloot Long weer solo verder te gaan. Ook de televisie trok aan hem en hij ging zelfs programma's presenteren. Samen met Dimnitri Frenkel Frank schreef hij de musical Tsjechov, maar in het theater werd de hoofdrol gespeeld en gezongen door Boudewijn de Groot. In 2006 bleek dat Long buikvlieskanker had en hij overleed daaraan op 13 december 2006.
Dit portret van de Belgische schilder Felix de Vigne is geschilderd door zijn landgenoot en leerling Liévin de Winne. Deze werd op 24 januari 1821 in Gent geboren en volgde ook lessen bij Henri van Haert. Van de Belgische regering kreeg hij een studiebeurs om in Parijs lessen te volgen bij Jules Breton. Hij verbleef daar van 1852 tot 1855. In 1861 vestigde hij zich weer in België en ging er portretten schilderen van de elite. Hij schilderde b.v. het officiële portret van koning Leopold I, dat op de eerste postzegel terecht kwam.
Voor deze woensdag 10 september heb ik een gedicht gekozen van een vrouw waarvan ik nog nooit had gehoord maar bij het googelen tegenkwam op de site Kort Dag. De schrijver van dit blog houdt zich bezig met jong gestorven dichters en hij heeft Gretchen Koning uit de vergetelheid gehaald en ik gebruik hier zijn naspeuringen. Gretchen werd Uus genoemd en zag het levenslicht op 17 maart 1917 in Amsterdam. Al snel verhuist het gezin naar Hilversum nl.op 11 november 1918; aan de verhuizingen komt nog geen einde, want in 1920 verhuist de familie Koning naar Laren. Ze houdt zich bezig met met het maken van poppen en geborduurde wandkleden. In 1933 treffen we Gretchen weer aan in Amsterdam; ze treedt op 16 april 1941 in het huwelijk met de kunstschilder Louis Krüger. Er wordt tuberculose bij haar geconstateerd en gaat kuren in een sanatorium in Beekbergen. In 1942 gaat ze weer naar huis, maar de tuberculose steekt haar kop weer op en in 1943 wordt ze opgenomen in een Larens sanatorium. Ze gaat gedichten schrijven, eerst voor kinderen en later voor volwassenen. 26 september 1945 overlijdt ze in het ziekenhuis van Laren. ZONSOPGANG De ochtend was pas geboren, De vogelenzang begon... Daar klonk een roep door de stilte: Zijn majesteit, de Zon! De zon verrees in kleurengloed zo onbegrijpelijk schoon, Daar stond ik, arm mensenkind Als een fout in het patroon. Er waren roze wolken En strepen goud robijn, Eilanden van groen smaragd In zeeën van ultramarijn. O, als ik nu geen lichaam had, Maar vliegen kon daarheen, Dan paste ik ook in het geheel, Dan werd ik daarmee een. Dan dronk ik van die kleurenwijn, Totdat ik zelve kleur zou zijn. Dan kende ik het groot geluk Te passen in het meesterstuk; Daar kan niemand me verjagen, Daar kan niemand me iets vragen, Daar ben ik als in moeders schoot; Wat is het erge van de dood? EEN LAATSTE GROET VAN UUS - VAN WIJLAND. LAREN 1945
Als je niet zou weten wie de regisseur van deze film is en hem als zodanig bekijkt, dan zie je dat je met prachtige opnames te maken hebt. Helaas kleeft er aan de naam van Lenie Riefenstahl altijd haar Nazi-achtergrond en dat is jammer want iedereen die van het medium film houdt, zal moeten toegeven dat ze enorm veel betekend heeft voor dit medium. Ze heeft veel cameratechnische vernieuwingen toegepast zoals bv. het voortbewegen van de camera op statief op een wagentje op rails langs de binnenkant van de renbaan bij haar verslag van de Olympische Spelen in Berlijn in 1936. Daarnaast paste ze bv. slow motion toe en een suggestieve montage. Ook haar combinatie van beeld en muziek is opvallend.
Haar verslag in 1935 van een NSDAP partijdag Triumph des Willens kent een geweldige openingsscene, nl de schaduw van het vliegtuig waarmee Hitler zal landen. Opvallend was dat Riefenstahl na de oorlog werd vrijgesproken van medeplichtigheid aan het nazi-beleid; zelf bleef ze altijd alle verantwoordelijkheid afwijzen en toonde ze geen berouw.
Dit zelfportret is vervaardigd door de op 30 januari 1841 in het Noorse Stavanger geboren schilder Carl Sundt-Hansen. Kunsthistorici rekenen hem tot de late naturalistische nationale romantiek. Na 1882 vestigde hij zich in het Deense Valle in het Setesdal. Het was de bedoeling dat hij als oudste zoon het familie bedrijf zou gaan leiden, maar van jongs af aan wist hij dat hij kunstenaar wilde worden en liet dus het bedrijf aan zijn jongere broer Hans Wilhelm. Hij ging naar Kopenhagen om er te studeren aan de academie, maar kon niet er niet wennen vanwege het strakke regime. Daarom vertrok Hansen naar het toenmalige centrum van de schilderkunst in Europa Düsseldorf. In maart 1889 werd Hansen Deens staatsburger, maar in 1896 ging hij weer terug naar zijn vaderland. en ging wonen in twee kleine blokhutten in het Setesdal.
Er zijn artiesten die bekend zijn geworden met slechts één lied, dat op de een of andere manier bij de mensen aansloeg; maar daarna verdween hij of zij in de vergetelheid. Een zo'n artiest is Peter Sarstedt, wiens lied Where do you go tot my lovely indertijd inslag als een bom. Hij werd op 12 december 1941 in Delhi geboren en hij heeft twee broers, die eveneens singer-songwriter zijn geworden. In bovenstaande song handelt het over een arm geboren meisje dat plotseling lid wordt van de Europse jetset. De regisseur Wes Anderson gebruikte het lied in zijn film Hotel Chevalier. Hoewel dus als begin zeventig jaar oud, brengt hij volgens zijn eigen web-site nog steeds nieuwe albums uit. In juni 1969 werd Frozen Orange Juice ook een succes. Daar heb ik helaas geen opnema van kunnen vinden, wel van een ander lied Beirut.
Hoe zijn huidig werk klinkt kunt u horen op onderstaande opname getiteld Valentine.
Gisteren publiceerde ik een tweetal zelfportretten van de hand van de Duitse schilder Karl Schmidt Rottluff. In mijn serie door het oog van.......laat ik zien hoe de schilder Alan Derwin deze Duitse schilder op het doek heeft vastgelegd. Overigens heb ik geen biografische gegevens over deze Derwin kunnen vinden.
De maker van dit zelfportret was de op 1 december 1884 in Rottluff bij Chemnitz geboren Duitse schilder Karl Schmidt. Vanaf 1905 zette hij achter zijn naam de naam van zijn geboorteplaats. Aanvankelijk paste hij een pointilistische stijl toe, maar ging steeds wilder schilderen. Voor de Eerste Wereldoorlog schilderde hij hoofdzakelijk landschappen en naakten met grote invloed van Afrikaanse primitieven. De ingrijpende oorlogservaringen dreven hem een andere richting en hij maakte vooral religieuze houtsneden. In de jaren twintig gaat hij over op het gebruik van felle kleuren en worden zijn figuren vereenvoudigd. Als de Nazi's aan de macht komen krijgt hij een schildersverbod opgelegd en worden zijn schilderijen in beslag genomen. Als de oorlog voorbij is neemt hij het docentschap aan de kunstacademie in Berlijn op zich; daar sterft hij op 10 augustus 1976.
Ik moet eerlijk toegeven dat de naam Wim de Craene mij tot nu toe niets zei en dat ik via You Tube met deze Vlaamse troubadour in aanraking kwam. Hij groeide op in een gezin met zeven kinderen dat hij op zijn achttiende verliet en via allerlei baantjes en daarmee verkregen geld een gitaar kocht. Hij maakte deel uit van een folkgroep Ja en werd ontdekt door Miel Cools. Hij was idolaat van Ramses Shaffy en dezde zag ook wat in hem en liet hem optreden in zijn café chantant. In 1974 kreeg Wim de Craene een zoon die hij Ramses noemde. Het jaar daarop was waarschijnlijk zijn succesvolste; hij liet een album verschijnen Alle is nog bij het oude en zijn duet met Della Bosiers Mensen van 18 werd een groot succes.
Hij probeerde van het imago folkzanger af te komen en ging experimenteren met andere muzikale stijlen, maar had er geen succes en raakte in de vergetelheid. Hij scheidde ook nog van zijn vrouw en zag het in 1990 niet meer zitten en pleegde zelfmoord. Hij werd begraven in Melle; een aantal vrienden woonden zijn begrafenis bij. Tegenwoordig erkent men zijn grote waarde voor het Vlaamse lied.
6 september 1998 overleed een van de grootste filmregisseurs die er ooit geweest zijn en waarvan hierboven een trailer is te zien van een film van deze Japanse regisseur Akira Kurosawa. Hij werd 23 maart 1910 geboren en zag zijn vaderland veranderen in land vol met militaire ambities naar een vreedzame economische macht. Naast het regisseren van films hield hij zich ook bezig met schilderen. Opvallend is dat deze Japanse cineast veel van zijn films baseerde op toneelstukken van Shakespeare zoals Ran, gebaseerd op King Lear; Troon van bloed, gebaseerd op Macbeth en De slechten slapen goed, gebaseerd op Hamlet.
Kurosawa gebruikte in zijn films ook vaak dezelfde acteurs w.o. Toshiro Mifune. In 1970 regisseerde hij de film Dodesukaden, die geen succes had in Japan. Teleurgesteld probeerde Kurosawa zichzelf het leven te benemen, maar dat mislukte. Na deze flop draaide hij nog een vijftal films. Op de lijst van 250 beste films aller tijden staat The Seven Samurai op de dertiende plaats.
Het lijkt me niet meer dan logisch dat ik voor deze zaterdag een gedicht opneem van de onlangs overleden nestor van de Nederlandse dichters Gerrit Kouwenaar. Ik heb n ooit naar iets anders getracht dan dit: het zacht maken van stenen het vuur maken uit water het regen maken uit dorst ondertussen beet de kou mij was de zon een dag vol wespen was het brood zout of zoet en de nacht zwart naar behoren of wit van onwetenheid soms verwarde ik mij met mijn schaduw zoals men het woord met het woord kan verwarren het karkas met het lichaam vaak waren de dag en de nacht eender gekleurd en zonder tranen, en doof maar nooit iets anders dan dit: het zacht maken van stenen het vuur maken uit water het regen maken uit dorst het regent ik drink ik heb dorst. GERRIT KOUWENAAR ( 1923 - 2014 )
Dit zelfportret is geschilderd door de Duitse schilder Walter Gramatté, die op 8 januari 1897 in Berlijn werd geboren. Men rekent hem tot de expressionistische school, maar sommigen vinden hem meer een magisch-realist. In 1917 opende hij zijn eigen atelier, dat uitgroeide tot een ontmoetingsplek van jonge kunstenaars. Hij trad in 1920 in het huwelijk met de Russische pianiste Sonia Friedman en richtte met zijn vrienden Erich Heckel en Karl Schmidt-Rottluff de kunstenaarsgroepering Die Brücke op. Hoewel hij een zwakke gezondheid had, maakte hij veel reizen naar Spanje. Tussen de verblijven in ziekenhuizen door, kuurt hij ook in Hiddensee. 9 februari 1929 overlijdt hij slechts 32 jaar oud in Hamburg. Hij schilderde liefst 200 zelfportretten, waarvan hieronder nog een 2de voorbeeld.
Luister eens naar dit prachtige lied in het Ladino gezongen door Isaac Levy en zijn dochter Yasmin Levy. Als je dit eens vergelijkt met het gebrul van gisteravond op NPO1 tijdens een avond Musicals die komend seizoen op het Nederlands podium verschijnen. Ongeveer 90 % daarvan is bocht en kan door het toilet gegoten worden. Hier kan ik uren naar luisteren; helaas horen we dit repertoire niet op onze NPO zenders. Maar ja, dat zijn stations van de wansmaak.
Ik neem voor deze maandag 1 september het gedicht over dat de web-site Laurens Jz.Coster vermeldde voor gisteren. Het is een gedicht van een meer als prozaschrijver bekend geworden schrijver Alfred Kossmann. Hoewel hij veel prijzen kreeg tijdens zijn leven, is hij als auteur toch altijd wat onderbelicht gebleven. Hij werd op 1 januari 1922 in Leiden geboren, maar groeide op samen met zijn tweelingbroer de bekend geworden hoogleraar geschiedenis E.F.Kossmann. Om aan de Arbeitsei nsatz te ontkomen dook hij onder, maar werd door de Duitsers ontdekt en samen met zijn broer naar Duitsland afgevoerd, waar zij vanaf 1943 in Straatsburg en Heidelberg te werk werden gesteld. Na terugkomst in Nederland werkte hij hoofdzakelijk bij uitgeverijen en reisde veel door Zuid Europa. In 1972 krijgt hij een ernstig auto ongeluk en wordt blijvend invalide. In 1988 krijgt hij de Constantijn Huygensprijs voor zijn hele oeuvre. De laatste jaren van zijn leven verblijft hij in Griekenland, maar overlijdt 27 juni 1998 in Amsterdam.
De tweelingbroers Kossmann. HERFSTLIED Trompet, de geweldige Stoot van de zomer is uitgeblazen. Hij zet U achteloos van de lippen, u de enig geldige, U de enig krachtige in dit orkest van klachten. Hij sluipt weg in de nacht. En wat ons rest Nu gij ons zijt ontnomen? ach de kleine strijkers van verlangen. Ach de kleine pijpers van onthulling, Ach de cello 's van de tranenzware dromen. ALFRED KOSSMANN UIT: DE BOSHEKS (1951)
Dit zelfportret is geschilderd door de Belgische schilder Firmin Baes. Hij werde in 1874 geboren in een artistiek milieu. De eerste schilderslessen kreeg hij van Leon Frédéric; deze spoorde hem aan te gaan studeren aan de Kunstacademie in Brussel. In deze tijd leerde hij een aantal kunstenaars kennen w.o. Eugène Laermans, Jean Laudy, Emile Fabry en Victor Rousseau. In 1902 trouwde hij met Maria Nelis; uit dit huwelijk werden drie dochters geboren. Hij had direct veel succes, omdat hij heel goed aanvoelde wat zijn opdrachtgevers wilde hebben. De gebeurtenissen in de Eerste Wereldoorlog grepen hem erg aan en liet dit blijken in zijn toen gemaakte tekeningen. 4 december 1943 overleed hij in Brussel.
Voor deze zaterdag 30 augustus kies ik een gedicht van een van de grootste, sommigen zeggen, dé grootste dichter die we in Nederland gekend hebben nl. Herman Gorter. Ik denk dat men dan zijn sensitivistische gedichten bedoelt. Zoals de maaiers 's avonds huiswaarts gaan; verzadigd krachtig, in het hoog gezag des avonds met in 't oog vierkant de dag van licht, waardoor zij zwaaiend zijn gegaan. Zoo ga ik ook, terwijl de groote maan kogelend voortgaat langs de stroeven dag der nacht die 'k even koperhel òpzag, mijn armen en mijn hoofd zijn welberaan. Dit hewb ik zóó en dit ook zóó gedaan, mijn beenen gaan nog rustig door het werk, mijn borst dringt voor, mijn oogen zien naar 't rusten. De slaap heeft breed zijn dommelende kusten, daar zal ik als op steenenblauwe zerk slapen, de schouders moe van 't hangend gaan.
Iemand waarvan je helemaal niet zou verwachten dat hij ook zou zingen, was de man aan wie ik mijn levensbericht van 29 augustus wijdde namelijk Lee Marvin, die in de film Paint Your Wagon dit lied ten gehore brengt.
Mijn hoofdrolspeler in dit levensbericht in een kenmerkende pose nl. die van revolverheld in de beroemde western The Man who shot Liberty Valence geregisseerd door John Ford. Lee Marvin mijn onderwerp werd op 19 februari 1924 in New York City geboren; na zijn militaire diensttijd ging hij werken als leerling-loodgieter, maar voelde zich aangetrokken tot het acteursvak.
Het beroemde gevecht tussen Marlon Brando en Lee Marvin in The Wild One, uit 1954 van Stanley Kramer. In het begin van zijn carrière speelde hij hoofdzakelijk gangsters en andere zware jongens. Na een onderbreking door het spelen in de tv.serie M Squad, keerde hij trug naar het witte doek en speelde in een tweetal films met John Wayne als tegenspeler. Dat hij ook over komische talenten beschikte liet hij zien in de western Cat Ballou. Zijn grootste succes had hij met zijn rol van Major Reisman in The Dirty Dozen. In de jaren 70 en 80 maakte hij nog enkele films die veel succes hadden. 29 augustus 1987 overleed hij onverwacht aan een hartaanval.
Voor deze vrijdag 29 augustus heb ik een gedicht gekozen van wat we een cultdichter zijn gaan noemen nl. J.C.Noordstar. Hij gebruikte dit pseudoniem om zijn dichtwerk te scheiden van zijn wetenschappelijk werk wat hij onder de naam Arnold Jan Pieter Tammes publiceerde. Hij werd op 10 juli 1907 in Groningen geboren; zijn vader was cacaofabrikant. Hij raakte bevriend met de dichter N.E.M.Pareau ( Herman Jan Scheltema). Hij kreeg pas bekendheid als dichter na de heruitgave van door Rudolph Escher van zijn bundel De Zwanen en andere gedichten. Poëziekenners beschouwen hem als een voorloper van de Vijftigers. Het kwam door de avond en hield bij 't raam, daar haalt geen nachtegaal bij onder 't schallen der volle borst, als blij de klinkers vallen, kristallen nachts, háár stokte 't hart en d'âam. O, 't moordend uitzien naar wie niet wil plukken uw bloem, die - 't is u beloofd - geen rimpel treft, aleer de zoete roover u verheft: een zee, die opgaat, neev'lend van verrukking. Nu glijdt ook alles van u en sluit gij 't oog, wilt in de poelen van uw keus verzwelgen 't is uur der scheiding, voorzichtig 't raam omhoog, want moeder sluimert licht. In broosheid slaat uw ronden steel wind van gekruide velden: de roller kwijnt, 't was wis een andre straat..... J.C.Noordstar
10 mei 1946 werd Donovan Philips Leitch in Glasgow geboren, maar hij groeide op in Engeland. Men kon voor het eerst met hem kennismaken in het popprogramma Ready, steady Go en na het uitbrengen van zijn eerste single Catch the Wind trok men al vergelijkingen met Bob Dylan. Een enorm succes behaalde hij met het nummer waarvan hierboven een opname is te horen Colours. Zijn echte doorbraak kreeg hij met het uitbrengen van het album Sunshine Superman. Begin jaren zeventihg trok hij zich terug uit het openbare leven.
We horen hier de beroemde Franse actrice Catherine Deneuve het lied Toi Jamais zingen. Ze deed dit in een film waarvan de naam mij niet bekend is, maar ze laat horen dat ze een begenadigd chanteuse is.
Dit portret van de Zweedse kunstschilder Bruno Liljefors is gemaakt door zijn landgenoot Anders Zorn. Liljefors is vooral bekend om zijn jachttaferelen waarbij de invloeden van de impressionisten duidelijk te zien is, lettend op de weergave van licht en kleur. Bruno werd op 14 mei 1860 in Upsala geboren; woonde een aantal jaren in Duitsland en keerde in 1900 weer terug naar zijn vaderland. Zijn broer Ruben was een bekende componist. 18 december 1939 overleed hij in Stockholm.
Vandaag neem ik een gedicht van Emile van der Borch van Verwolde. die op 17 mei 1910 werd geboren in Laren en daar woonde op het landgoed Huis Verwolde. Na de lagere school bezocht hij het Christelijk Gymnasium in Zutphen. Tussendoor moest hij vanwege een longaandoening kuren in een Zwitsers sanatorium. In 1929 slaagde hij voor het gymnasium A examen en ging aansluitend studeren in Leiden en Groningen. Tijdens zijn studietijd schreef hij in het tijdschrift Groot Nederland en Virtus Concordia Fides. Zijn officiële debuut had plaats in het tijdschrift Helikon. Als groot literatuurliefhebber hield hij zich bezig met het uitgeven van bibliofiele uitgaven. Toch studeerde hij in 1940 cum laude af in Groningen en was actief in het verzet. Werd helaas verraden en op 11 juni 1942 gearresteerd en na een jaar gevangenschap op 20 juli 1943 met negentien anderen gefusilleerd. DE WANHOPIGE Er is geen mens zover als ik gegaan op deze weg van zoden en van stenen, - ik heb met alles wat voorbij is afgedaan, nu ben ik eindelijk met mijzelf alleen en kan niet verder. De haven ligt verdronken in de nacht, het water droomt onder de bruggebogen van een verzonken en verzwegen vracht, en in het donker zie ik vrouwenogen, - maar dit is niets. Thuis bloeien anemonen in het gras tegen de berk aan, voor de zon geborgen, en ik hoor stemmen en een hond die blaft tegen zijn baas, en wacht het "goedemorgen", - het is voorbij. Ik voel geen medelijden noch verzet voor hen die deze reis nog nooit begonnen, maar zich te ruste leggen in het veilige bed van gewaardeerde deugd en gewaardeerde zonde, - want zij zijn dood. Emile Baron van der Borch van Verwolde en het boek van C.van Dijk & in Verzamelde poëzie, Verwolde 1979
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
%2B-1.jpg)
.jpg)
