daggedicht

In Nijmegen is een kleine uitgeverij die bijzondere uitgaven laat verschijnen, waarvan ik er inmiddels een paar heb gekocht. Onlangs zag dat ze een biografie hadden over de dichteres Jo Landheer, een vergeten schrijfster. Helaas was dit boek uitverkocht, maar men was zo vriendelijk mij tegen een gering bedrag de PDF bestanden via We Transfer door te mailen. Zelf dubbelzijdig printen was het volgende en zo ben ik dus toch in het bezit van deze biografie. Ik heb nog geen tijd gehad dit boek te lezen, maar weet wel dat ze bevriend was met o.a. P.C.Boutens en de schilder Jan Toorop.


OCTOBERDAG


Een mist omhult de stille boomen-schimmen
En alle leven houdt den adem in.
Maar de vergeetnen, dood-gewaanden, kunnen
Zij vorm aannemen in de nevelen?

Het bosch lijkt door een tooverban bevangen.
Niets is te hooren in het windloos weer.
Geen vogel is te zien, geen enkel dier.
Waar pas de reeën nog om eikels kwamen,
Is het nu leeg. Er hangt een blaadren-geur
Die kruidig is, zooals de smaak van bramen.


JO LANDHEER

henriette polakmuseum 3

een derde schilderij wat ik hier wil beschrijven is dit portret van ene " Mejuffrouw Leenhouts"
geschilderd door Johan Bruning in 1961. Deze schilder was een autodidakt en zich beperkte tot het schilderen van voornamelijk alledaagse dingen. Hij was getrouwd met Titia Brongers, die zelf aquarelleerde. Na de dood van haar vader en in 1963 van haar moeder heeft schoondochter Jeannette de nalatenschap aan het Henriette Polakmuseum geschonken. Ze was gefortuneerd en heeft een  stichting in het leven geroepen genoemd naar Johan en Titia die ieder jaar een prijs uitreikt.

Dit is een zelfportret van Johan Bruning.

daggedicht

Voor deze zaterdag 24 oktober 2015 heb ik een gedicht gekozen van de dichter Joop Oversteegen. Joop wordt 13 november 1900 in Amsterdam geboren; zijn ouders krijgen liefst dertien kinderen. Zijn vader is een echte socialist en aanhanger van Ferdinand Domela Nieuwenhuis. Joop zelf weigert in dienst te gaan en moet als straf vier maanden de gevangenis in. Met Antje Blokker gaat hij een vrij huwelijk aan, dat in 1933 op 9 maart gewettigd wordt. Het paar krijgt zes kinderen. Heel vreemd dat deze communist omstreeks 1933 toetreedt tot de NSB, naar later door hem gezegd wordt om te infiltreren. Hij wordt al snel als lid geroyeerd, maar wordt actief in het Nederlands Volksfront. Zijn oudste zoon die lid wordt van de Duitse SS; raakt krijgsgevangene in Rusland en moet daar als kok werken in Russische asbestmijnen. Hij overleeft het niet. Joop vlucht naar Eindhoven en wordt na de oorlog wegens collaboratie veroordeeld tot twee jaar gevangenisstraf.
Na de oorlog gaat hij zich toeleggen op het schrijven van gedichten. Hij overlijdt op 23 oktober 1994.


LENTE

nu de zacht wind
mij streelt
en teder speelt
met wiegelende narcissen
in mijn tuin
nu bloesemgeur en zonneschijn
er zijn voor mij
ik luister blije kreetjes
van een spelend kind
en kwetterende mussen
in de japanse kers
vertellen mij een oud verhaal
de rose bloesempracht
is alleen maar zacht
wat verderop het sterke wit
van appelbloesem
omgeven door de stille rust
der vele groene tinten
van heesters en gewassen
o alles raakt mij aan
het liefste gaat door mij heen
en brengt een stille groet
die ik als verborgen schat
diep in mijzelf  bewaar
ik verlang niets meer
alleen maar hier te staan
nu de zachte wind
mij streelt
en de liefde meevoert
in bloesemgeuren.

vakantie

Tijdens ons verblijf op camping 't Haller hebben we een aantal bezienswaardigheden bezocht. Een daarvan was het Heilig Beeldenmuseum dat ondergebracht is in de oudste kerk die door de beroemde architect Pierre Cuypers is gebouwd. De kerk is vernoemd naar de Heilige Antonius van Padua. Op onderstaande foto ziet u hoe het interieur van deze kerk er 100 jaar geleden uitzag.

'

Pierre Cuypers bouwde niet alleen deze kerk, maar een heel complex gebouwen. De kerk raakte in de loop der jaren in verval en is sinds 2009 onttrokken aan de eredienst. Het parochiebestuur heeft de kerk overgedragen aan een stichting die probeert het kerkelijk erfgoed zo goed mogelijk in stand te houden. Inmiddels is deze kerk qua exterieur gerestaureerd; iets wat hoog nodig was. Er liggen plannen klaar om deze kerk die nu gebruikt wordt als museum om allerlei kerkelijke overblijfselen uit de kerken die worden afgebroken te herbergen. Het betreft hier voornamelijk beelden, kerststallen e.d. Dit houdt in dat we hier niet echt te maken hebben met kunstvoorwerpen; er is helaas veel kitch tussen. Maar het museum trekt jaarlijks toch een groot aantal bezoekers en voldoet schijnbaar in een behoefte.

Het is wel te hopen dat het interieur weer in oude staat wordt teruggebracht, want ik vind het interieur deprimerend en hoe men is omgegaan met het orgel is werkelijk schandalig.

onbekende componisten

Andreas Scholl is een geweldig zanger die inmiddels een enorm repertoire heeft opgebouwd dat gelukkig niet alleen gebaande paden betreedt. Op deze opname zingt Scholl een aria van de Engelse Componist John Bennett. Over diens leven weten we niet veel. Hij vervulde de functie van organist verbonden aan de St.Dionysos Backchunch Fenchurch in Londen. Zijn voorganger was Charles Burney; helaas werd deze kerk in 1878 afgebroken. Hij komt voor in het boek The Universal Director daterend uit 1763 geschreven door Thomas Mortimer.

Spechtje

Het wordt hoog tijd dat het Israëlische volk gaat beseffen dat ze een verkeerde afslag hebben genomen in hun geschiedenis. De eerste stap om rechts om keert te maken is het wegsturen van hun leider Netanyahu, die er alleen maar op uit is om de haat tussen palestijnen en israëliërs verder op te zwepen. Van een leider zou je toch mogen verwachten dat hij serieus omgaat met zijn eigen geschiedenis en hij moet toch beseffen dat waar hij nu mee bezig is, niets oplost.
Zijn haat gaat zo ver, dat hij nu zelfs de Palestijnen de schuld geeft van de Holocaust; je vraagt je af of we moeten gaan twijfelen aan zijn verstandelijke vermogens. In ieder geval moeten de Joden in de diaspora en in Israël afstand nemen van deze uitlatingen.
Maar niet alleen in het Midden Oosten worden de raarste theoriën verkondigd, dat gebeurt ook dit bij huis. Kijk maar eens op Face book en lees "Stop de socialistische jodenhaat" Dit site getuigt ook niet van historische kennis en verdraait constant de werkelijkheid. Het enge is bovendien dat er met schrijvers dit blog nauwelijks te discussiëren valt. Alle wordt direct omgedraaid of in het belachelijke getrokken en daarnaast zijn de verbindingen met rechts-extremen snel te trekken. Helaas !!!!!!!!

DUS ISRAËL WORDT WAKKER EN KEER TERUG OP DEZE  HEILLOZE WEG!!!!!!!!!!!

koormuziek

Op het concert van 8 november aanstaande getiteld Vox  Neerlandica zingen we o.a. de twee liederen van Alphons Diepenbrock die op bovenstaande opname worden gezongen door het Nederlands Kamerkoor. Dat is natuurlijk een fantastisch koor en dit niveau halen we bij lange na niet, maar onze dirigent weet ons op een steeds hoger niveau te tillen. We zien inmiddels het concert met vertrouwen tegemoet en hopen natuurlijk dat veel mensen de weg weten te vinden naar De Hoeksteen.

zelfportret

De naam van de schilder van dit zelfportret was mij niet bekend, wel de naam van zijn vader. De laatste gelijknamige schilder was een gevierd portrettist, die o.a. een statieportret van Koning Willem III heeft geschilderd.
Deze Willem Pieneman schilderde dit zelfportret in 1933 de tijd van de crisisjaren en je kunt de moedeloosheid van dit portret aflezen. Hoe kom  ik aan geld voor materiaal, maar ook verkoop ik wel mijn werken? Het straalt een en al somberheid uit, maar een zekere geheimzinnigheid.

vakantie

Dinsdag 25 augustus; het weer is omgeslagen, regen en wind zijn aan de orde van de dag, dus fietsen had vandaag geen zin. Ik had een brochure van het nieuwe museum voor "Modern Realisme"in Gorssel, waar een deel van de Scheringacollectie hangt. Daar zijn we vanmorgen rond half elf heen gereden. Gorssel is een leuk toeristisch plaatsje met een paar gezellige café's. Na een kopje koffie gedronken te hebben, hebben we Teun in de bench gestopt en zijn we naar het Museum More gelopen. Daar kregen we te horen dat de Museumjaarkaart nog niet gebruikt kon worden en dat we 30 euro entree moesten betalen en dat vonden we wat te gortig. We zijn daarop naar Zutphen gereden en hebben de auto vlakbij het centrum geparkeerd.
We waren al eens eerder in deze Hanzestad geweest; Corrie wist zich zelfs te herinneren dat we bij een van onze vorige bezoeken Henk, de ex van Addie Hartkamp tegen het lijf waren gelopen. Ik heb de Walburgiskerk nog bewonderd; naast de Librije met zijn eeuwenoude boeken, beschikt deze kerk ook over prachtige muurschilderingen en bloemen en fratsen op de aanzetten van de gewelfribben.

Twee interieurfoto's van de Walburgiskerk.

Corrie is na dit bezoek aan de Walburgiskerk naar een modezaak van Purdey gegaan en ik ben naar het Henriette Polakmuseum gelopen. Hoewel er niet gefotografeerd mocht worden heb ik dat toch gedaan en heb de gefotografeerd schilderijen opgeschreven zodat ik in volgende artikelen aan de schilders ervan aandacht kan besteden. 

Ton Sondaar-Dobbelman die leefde van 1907 tot 2000 vervaardigde deze buste van een jongetje.

bezoek aan Singer Laren

Schrijver van dit blog is lid van een fietsclub voor gepensioneerde mannen, die eenmaal per maand een fietstocht maakt van ongeveer 50 kilometer, waarin altijd een cultureel doel is opgenomen. Afgelopen dinsdag hebben we vanaf Lage Vuursche een prachtige fietstocht richting Laren  gemaakt, die alleen geteisterd werd door hevige kou.
In het Singer Museum kregen we een geweldige rondleiding door een oud onderwijzer, die de opleiding "universiteit voor kleine luiden" had gevolgd, wat duidelijk bleek uit zijn enorme algemene ontwikkeling.

Een paar maanden geleden heeft dit museum gegrondvest door de aartsconservatieve Amerikaanse familie Singer; feitelijk tegen de grondbeginselen van deze maecenassen in, een grote schenking gekregen van ruim tachtig werken van kunstenaars die behoorden tot de Bergense school. De schilders die gerekend worden tot deze kunstenaarsgroep gingen in de loop van hun carrière expressionistisch schilderen en dit soort schilderijen konden de Singers absoluut niet waarderen.

Een belangrijke theoreticus voor deze groep was de Franse schilder Henri Le Fauconnier.

In volgende artikelen wil ik meer aandacht schenken aan deze Bergense School. Iedereen van de Raddraaiers was erg enthousiast over deze tentoonstelling.

koormuziek

Bovenstaande opname bevat helaas slechts twee van de "Vier Koorgrapjes" gecomponeerd door de Nederlandse componist Antoon Maessen. Deze kunstenaar werd op 8 april 1919 in Den Haag geboren; hij volgde compositie-en orgellessen bij Jaap Vranken. In 1946 verhuisde hij naar Roosendaal waar hij organist-dirigent werd van de Redemptoristenkerk. Daarnaast hield hij zich bezig met het verzorgen van huisconcerten. In 1961 verhuisde hij opnieuw en nu naar Eindhoven, waar hij dirigent werd van het kerkkoor van de parochie Tuindorp; daarnaast gaf hij muzieklessen aan het Van MaerlantCollege en leidde een tweetal koren. Ondanks dit drukke leven had hij toch nog tijd om artikelen te schrijven in het culturele tijdschrift Brabantia. Aanvankelijk schreef hij vooral instrumentale werken, maar vanaf de jaren '60 verlegde hij zijn composities naar vocale werken; die altijd goed zingbaar zijn.

daggedicht

Voor deze vrijdag 16 oktober kies ik een gedicht dat gisteren door Laurens Jz. Coster werd gepubliceerd. Het betreft een gedicht van de Vlaamse dichter Raf Verhulst; aan wiens literaire activiteiten een accuut einde kwam door zijn veroordeling als Activist. Hij vluchtte in 1918 naar Nederland en in 1921 verhuisde hij naar Duitsland, het land dat hij tijdens de bezetting van België gedurende de eerste wereldoorlog steunde. In Göttingen gaf hij tot 1931 Nederlandse taal-en letterkunde. Gedurende zijn leven gebruikte hij een groot aantal pseudoniemen. In 1941 behaalde hij met zijn historische roman "Jan Coucke en Pieter Goethals"  de Rembrandtprijs.
24 maart 1941 overleed Verhulst in Aken.


TOONEEL


Betulband met papieren rozen,
Met gleis dat klaterklinkt;
En groot op haar kartonnen broozen,
Gepleisterd en gesminkt;

Zoo staat in glimpig, bluffig pralen,
De vaal tooneelgodin;
En spiegelhars, in blikken schalen,
Kwalmt standers uit van tin.

Een dichter zal toch eens in 't leven
Haar offren hart en geest;
Den bloesem van zijn droomen geven,
Zijn pit en zielekeest

Doch rept hij teere, gazen wieken
Dat hij het voetlicht vlucht !
Of zijn ze roze als 't morgenkrieken
Dat hij 't beduimlen ducht !

Maar klept hij grauwe, trijpen schachten,
Geschubd met amiant,
Dan mag hij 't smoezelen verachten
En 't schroken van den brand.


RAF VERHULST ( 1866-1941)

UIT:    lANGS GROENE HAGEN (1899).

onbekende componisten

Bovenstaand muziekstuk is gecomponeerd door de Boheemse componist Jan Josef Ignac Brentner. Hij werd 3 november 1689 geboren in het plaatsje Dobrany bij Pilsen in een welgesteld gezin, maar dat is feitelijk het enige wat we van zijn jeugd weten. In de tijd dat hij in Praag verbleef bewoonde hij een huis gelegen aan de Male Stranestraat. Hij schreef composities voor de kerk van Sint Nicolaas, maar ook was hij werkzaam in de Sint Franciscuskerk behoren aan de Kruisheren en toendertijd een muzikaal centrum. In 1716 verscheen zijn eerste verzameling Geestelijke aria's bij drukkerij Jiri Laboun. Een volgende bundel droeg Brentner op aan Raymond Wilfertovy van het Premonstratenzerklooster in Tepla. Zijn muzikale erfenis  werd in 1725 in het Benedictijnerklooster van Rajhrad gearchiveerd. De componist overleed 28 juni 1742 in zijn geboorteplaats.

vacantie

We vervolgen onze fietstocht en om bij het volgende landgoed Enzerinck te komen, moeten we van de route afwijken, maar daar worden we ruimschoots voor beloond want het landhuis is prachtig gelegen. Deze zogenaamde buitenplaats werd in de jaren 1835 en 1836 gebouwd door dhr. J.C.A.van Panhuijs (1811-1895), 2de kamerlid en later burgemeester van Vordeb. Zijn vrouw wasa Charlotte Everdina Winanda Staring ( 1810-1887), dochter van de dichter Amthony Christiaan Winand Staring ( 1767-1840). Het echtpaar verhuisde in 1859 naar Den Haag en het huis werd geveild. Het werd een hotel, maar begin van de 20ste eeuw werd het gekocht door Frank Karel van Lennepo ( 1865 tot 1928) en diens vrouw Henriette Constance Adele Labouchère ( 1860-1935). Daarna werd het bewoond door het ambassadeursechtpaar Willem Frederik van Lennep ( 1894-1950) en Cecile Marie Roosmale Nepveu ( 1899-1989).
Het werd als verzorgingshuis gebruikt en daarna weer bewoond door de dochter van het ambassadeursechtpaar, Henriette Constance van Lennep geboren in 1922 en gehuwd met Philip Henry Seymour Barnes ( 1927-1972).
Het huis is nu in het bezit van Natuurmonumenten

Het was een mooie fietstocht van ongeveer 45 kilometer door het prachtige coulissenlandschap.

lezende vrouwen 1.

Een geliefd onderwerp in de schilderkunst waren "Lezende vrouwen".  Een schilder die dit onderwerp in een van zijn doeken vastlegde was de Italiaan Fabio Cipolla. Ik kwam zijn naam tegen bij Simonis en Buunk, de kunsthandel in Ede bij wie momenteel zijn schilderij "Zoete verleidingen" wordt aangeboden.

Deze kunstenaar werd in 1852 in Rome geboren en hij bleef zijn hele leven daar wonen en werken. Hij overleed er in 1935. Hij specialiseerde zich in het schilderen van verhalende genrevoorstellingen waarvan boven afgebeeld schilderij een goed voorbeeld is. Zijn schilderijen laten een prachtig kleurgebruik zien met daarbij een knappe uitbeelding van kostbare materialen. Rond 1900 was hij een veelgevraagd kunstenaar. Geliefd onderwerp bij Cipolla waren gracieuze vrouwen en een mooi voorbeeld daarvan is onderstaand schilderij.

dit werk draagt de titel:  amusante lektuur.

daggedicht

Onlangs verscheen een bloemlezing "Voorleesgedichten uit De Sandwich" samengesteld door Jacques Klöters. Een van de opgenomen gedichten is van de dichter Luuk Gruwez.  De samensteller zegt dat iedereen een eigen interpretatie mag hebben en zijn eigen verlangens op de tekst kan en mag projecteren. De dichter gaat daar niet over.


PRONKSTUK

's Nachts mompelen juwelen in hun slaap.
Zij fonkelen tot in hun dromen,
proberen ze vermaard te glanzen
als de tranen van een dame.

Dat komt, zij zijn soms zeer alleen,
gekluisterd in hun kist van nacht.

Zij willen jubelen in zilver,
in goud, briljant of diamant,

maar praten slechts met wat zij missen:
een hals, pols, een simpele pink.
O, ziek van heimwee naar knap vlees.
De nacht is lang. Wordt het ooit dag?


LUUK GRUWEZ. ( 1953)

koormuziek

Een ander koorwerk wat we op 8 november zingen draagt de titel "De nevel dekt ons" gecomponeerd door Johannes Verhulst op een tekst van Jan Pieter Heije. Johannes werd op 19 maart 1816 in Deen Haag geboren. Als jongen zingt hij in een katholiek jongenskoor en daar ontdekte men zijn grote muzikaliteit.

 In 1836 werd een compositie van hem aan Mendelsohn getoond die direct zo enthousiast was dat hij Verhulst meenam naar Leipzig als zijn leerling. Daar schreef Verhulst in 1842 een symfonie en voerde deze uit met het Euterpe-orkest waarvan hij dirigent was. Op aandringen van Koning Willem II keerde Johannes terug naar Den Haag en gedurende de jaren 1842 tot 1848 schreef hij hoofdzakelijk Nederlandse liederen. In 1848 werd hij benoemd tot dirigent van de Maatschappij tot Bevordering van de Toonkunst in Rotterdam. Bij het zilveren jubileum van deze Vereniging wist hij een aantal belangrijke personen w.o. Franz Liszt naar Rotterdam te halen. Hij was een van de invloedrijkste mensen in de Nederlandse Muziekwereld, maar zijn conservatieve smaak wekte op den duur steeds meer weerstand op. Hij vertikte het b.v. om composities van Berlioz, Liszt en Wagner uit te voeren en liet dat over aan gastdirigenten. In 1896 trok hij zich terug uit het openbare leven.

Hij was 7 mei 1851 getrouwd met Johanna Elizabeth Cornelia Rochussen. Het paar kreeg zes kinderen; 17 januari 1891 overleed hij vereenzaamd op 74 jarige leeftijd.
Naast liederen die voor zijn tijd een opvallend gebruik van chromatiek kende en lange voorspelen-en naspelen bavatten schreef hij kamermuziek, een Mis opus 20, orkestmuziek en de Pius Cantate opgedragen aan Paus Pius IX, waarvan het deel "Aan U, o Koning der eeuwen" lange tijd in de katholieke kerk als zelfstandig lied werd gezongen.

vacantie

Zondag 23 augustus; sinds gistermiddag staan we op de SVR camping "'t Haller " aan de Beunkstege 4 in Vorden. Dat laatste is ietwat misleidend want het is vanaf de camping 6 kilometer naar Vorden. Dorine, onze vriendin die een kamer heeft in het vanouds bekende Hotel Bakker in Vorden kwam vanmorgen rond 10.00 uur op de camping. We stonden al helemaal klaar voor de "Achtkastelenroute en na nog een kopje koffie te hebben gedronken bestegen we onze e-bikes voor een tocht van ongeveer 40 kilometer. Na ongeveer 6 kilometer kwamen we bij Kasteel Vorden. Op een idyllisch plekje in de tuin een kop koffie gedronken en daarna zijn we het kasteel gaan bezichtigen.

In 1315 wordt dit kasteel voor de eerste keer genoemd; het bouwwerk was bedoeld voor militaire doeleinden, maar het wordt direct bewoond. In 1580 wordt het geplunderd en in 1610 weer gerestaureerd. Een aantal adellijke families w.o. Ripperda en v.d.Borch bewoonden het kasteel.

 Tijdens de Tweede Wereldoorlog stond het leeg en verviel het tot een bouwval. Gelukkig werd het in 1976 zeer grondig gerestaureerd en tijdelijk gebruikt als Gemeentehuis. De Gemeente verkocht het door aan een echtpaar, dat probeert het kasteel weer in oude luister te herstellen.

De route bewegwijzerd met gele bordjes met zwarte pijlen en is dus heel goed te volgen. Wij rijden hoofdzakelijk over smalle klinkerwegen; mooie geasfalteerd rijwielpaden zijn er in dit gebied nauwelijks.
We vervolgen onze route en komen bij Kasteel Hackfort dat in de 14de eeuw door landdrost Gerrit van Hackfort als burcht werd gebouwd. IN 1586 werd het door de Spanjaarden verwoest. Het was Borchard van Westerholt die het liet herbouwen. In 1788 werd het door een andere Westerholt nl. Borchard Frederic verbouwd en hij gaf het gebouw een strakkere gevel met grote ramen; de uitstekende toiletten in de gevel met kruisramen verdwenen. Ook het Poortgebouw werd gesloopt, waardoor er nu een goed zicht is op de symmetrische voorgevel en het bordes. Helaas dempte men ook de grachten.

De Heren van Bronckhorst hielden Hackefort tot 1702 in leen. In 1581 komt het kasteel in het bezit van genoemde heren als Jacoba van Hackfort trouwt met ene Van Raesfelt. Uit dit huwelijk wordt Margaretha geboren en die vererft het in 1602 aan de eerder genoemde Borchard van Westerholt. In 1934 overlijdt de een na laatste generatie met Borchard Frederik Willem; zijn vijf kinderen waren erfgenaam. De enige ongehuwde, Clara geheten, werd in 1935 uitgeboedeld. De overige vier werden voor een kwart eigenaar. In 1964 overleed een der zussen en zij vermaakte haar deel aan Natuurmonumenten. Haar broer Arend nam in zijn testament op dat na het sterven van alle Hackforts het kasteel volledig in bezit zou komen van Natuurmonumenten. Arend overleed 8 oktober 1970, Emma op 28 november 1971 en Sannie op 14 april 1981. Dus vanaf die datum kwam het kasteel in handen van Natuurmonumenten.

onbekende componisten

Dit is een klein gedeelte uit de "Lamentations Du Jeudi Sant" van de Vlaamse componist Joseph-Hector Fiocco. Zijn vader was de Italiaanse componist Pietro Antonio Fiocco, die liefst 15 kinderen op de wereld zette. Joseph-Hector werd op 20 januari 1703 in Brussel geboren. Hij werkte een aantal jaren in de kathedraal van Antwerpen, maar keerde in 1737 weer terug naar Brussel, waar hij werkt in de Sint Michiel en Goedele kathedraal. Zijn composities vertonen kenmerken/combinaties van Franse en Italiaanse muziekstijlen. Belangrijke werken van hem zijn de reeds genoemde Lamentations; zijn Missa Solemnis en twee suites voor clavecimbel.

zelfportret

Dit zelfportret schilderde Edward Atkinson Hornel die op 11 juni 1864 in Australie uit Schotse ouders geboren. Spoedig na zijn geboorte keerde het gezin terug naar hun moederland en ze vestigden zich in Kirkcudbridge. Hij ging studeerde aan de Trustee's Academie in Edinburgh en daarna ging hij samen met William Stewart MacGeorge twee jaren studeren in Antwerpen bij Charles Verlat. Teruggekeerd in Schotland sloot hij zich in 1885 aan bij de Glasgow Boys samen met zijn vriend George Henry. Ze schilderden samen aan elkaars werken b.v. "Druids bringing the Mistel". In 1892 werd voor het eerst een werk van deze schildersgroep tentoongesteld door de Walker Art Gallery in Liverpool. Het was het schilderij "Summer " van Hornel.

In de jaren 1893 en 1894 verbleven Hornel en Henry in Japan, waar ze heel veel indrukken opdeden die een inspiratiebron vormden voor hun latere werken. Rond 1900 veranderde zijn stijl van schilderen door de verwerking van de indrukken opgedaan in Japan; zijn schilderijen worden veelkleurig mozaiekachtig, die we nu postimpressionistisch noemen. Jonge meisje temidden van bloemen spelen een rol. Hij blijft reizen maken en gaat in 1907 naar Ceylon en Australië. Hij verkoopt veel werken en verdient goed. Daardoor kan hij het voormalige Gemeentehuis van zijn woonplaats kopen en laat dit ombouwen tot een woonhuis met groot atelier; hij gaat er wonen met zijn zuster Elizabeth. Daar houdt hij zich naast het schilderen bezig met het aanleggen/opbouwen van een enorme bibliotheek met liefst 15.000 boeken.Nog in 1922 maakt hij een reis naar Birma en opnieuw naar Japan.
30 Juni 1933 overlijdt hij op 69 jarige leeftijd.

Bessie MacNicol schilderde dit portret van Edward Atkinson Hornel.

daggedicht

Vandaag kies ik een gedicht van een vergeten dichter nl. Paul Vlemminx ( pseudoniem voor Ferdinand W.Smulders. Deze dichter werd in 1907 in Schijndel geboren, maar heeft de rest van zijn leven in een groot aantal Brabantse plaatsen gewoond. Hij stierf 26 juni 1872 in Den Bosch. Na zijn middelbare schoolopleiding in Tilburg ging hij klassieke talen studeren in Nijmegen en daarna Nederlands in Tilburg. Hij publiceerde gedichten onder het pseudoniem Paul Vlemminx. In 1931 verscheen zijn eerste bundel. De laatste bundel die hij liet verschijnen in 1954 droeg de titel "De groene warande"waarin gedichten zijn opgenomen uit de jaren 1933 tot 1939. Hij huldigde het extreem esthetische standpunt van o.a. Baudelaire die het esthetisch genot boven de liefde stelde. De uitgever Van der Grinten drpeg ook dit standpunt uit en gaf het tijdschrift "Het Venster "uit, opgevolgd door "De Bundel " waaruit sympathie spreekt voor het Italiaans Fascisme.


BLOESEM

Wielewalen, gele vruchten
in den witte perenboom,
met uw wiedewiet-geruchten
wekt ge m 'uit een schonen droom.

Gij springt in den perenbloesem
en ik spring het daglicht in,
en de zon verbrandt den droesem
van een diepbezonken min.

En ik ga bewondrend fietsen
door het bloeiend paradijs.
Gij, blijft bij de wiedewieten,
gele vruchten, gouden spijs.


PAUL VLEMMINX

UIT:     JAARGANG 2 BRABANTIA NOSTRA, 1937-1938

koormuziek

Tijdens het concert dat het Kamerkoor Vianen op 8 november geeft in De Hoeksteen zingen we muziek van Nederlandse componisten; een daarvan is Johan Wagenaar. Deze componist werd in 1862 in Utrecht geboren. Hij was het vierde kind van de zes buitenchtelijke kinderen die Cypriaan Hengst verwekte bij Johanna Wagenaar. Hij heeft deze kinderen nooit gewettigd, maar hij onderhield ze wel. Op 13 jarige leeftijd begon hij met het volgens van orgel-en compositielessen bij Richard Hol. Na het behalen van het diploma ging hij aan de Utrechtse Muziekschool werken als leraar piano, maar ondertussen vervolgde hij zijn orgelstudie bij Samuel de Lange. Toen Hol in 1904 stierf volgde Wagenaar hem op als dirigent van het Toonkunstkoor Utrecht en daarnaast werd hij in 1896 directeur van de muziekschool.
In 1919 verruilde hij Utrecht voor Den Haag, waar hij directeur werd van het Conservatorium en dirigeerde het Haagse Toonkunstkoor. 

In 1889 schreef hij de Cantate De Schipbreuk op tekst van Gerrit van de Linde, beter bekend onder de naam De Schoolmeester. Johan Wagenaar trouwde met Dina van Valkenburg. Het paar kreeg twee dochters; Nelly, een bekend pianiste ( 1898 tot 1985 ) en Johanna, componiste en pianiste ( 1900 tot 1990).

De Cantate bevat bekende volksliedjes als "Zie daar komt Paul Jonas aan", "Hinke de pinkel daar ga ik heen ",  Ik stond laatst voor een poppenkraam", en "Altijd is Kortjakje ziek".
Wagenaar persifleert uiteenlopende muziekstijlen zoals een Italiaanse ara, een zeemanskoor, een fuga en een echte Weense wals. Maar uitvoerders moeten niet denken, dat deze Cantate een niemendalletje is. Wagenaar doorspekt De Schipbreuk met moderne modulaties, dissonanten en harmonische wendingen, die het publiek rond 1900 vreemd in de oren zullen hebben geklonken. Feitelijk parodieert Wagenaar de oubolligheden in de cultuur van die tijd.

huisconcert Dassenakker

Mijn zoon organiseert in zijn huis aan de Dassenakker huisconcerten en gisteravond zondag 4 october trad daar Lenny Kuhr met een programma waarin zij liederen zong uit diverse inmiddels door uitgebrachte albums.
Ondanks dat zij inmiddels 65 jaar is heeft haar stem nog niets aan kracht ingeboet en heel opvallend is dat zij een volkomen eigen geluid heeft dat je uit een aantal andere stemmen direct herkent.

Ze brengt een gevarieerd repertoire van up tempo nummers tot echte luisterliedjes. Ze begeleidt zich zelf op de gitaar maar heeft een fantastische gitarist bij zich namelijk Cor Mutsers, die bovendien ook nog beschikt over een aangename zangstem, die spaarzaam wordt gebruikt als tweede stem.

Tussen de liedjes door brengt zij quasi filosofische verhaaltjes, die vooral te maken hebben met haar eigen crisis die zij heeft gemaakt en die o.a. lichamelijke klachten had door het tijdelijk wegvallen van haar stem. Dit kijken in haar ziel, bijna voyeuristisch van aard, vond ik té persoonlijk van aard en gaven mijns inziens het programma geen meerwaarde. Ze had beter kort iets over de inhoud van het liedje zelf kunnen vertellen en de aanleiding waarom zij het geschreven had,  Dat deed ze bv. bij het liedje "Neem me mee" dat ze heeft geschreven bij het overlijden van de man van haar beste vriendin. Ik vond dit het beste liedje van de avond.

vacantie

Ik heb in het Martenahuis een aantal foto's gemaakt en die wil ik hieronder weergeven met daarbij een korte vermelding van de schilder.

Eerst een foto van het prachtige stadhuis van Franeker.

Dit beeldje stond in de tuin aan de achterkant van het Martenahuis.

In 1552 schilderde Adriaen van Cronenburg de zesjarige Gerrolt van Camminga. De schilder werd ca. 1545 in Schagen geboren en hij stierf ca.1604 in Bargum.

Dit 17de eeuws beeld van de Heilige Franciscus van Assisi werd eind 19de eeuw gevonden bij het Noorderbolwerk en stond eerst in de R.H.Huiskerk aan de Zilverstraat.

Hendrik Casimir II, een van de drie Friese stadhouders die leefde van 1657 tot 1696; zijn portret werd geschilderd door Bernardus Accama.

zelfportret

Dit zelfportret is gemaakt door de Schotse kunstenares Norah Neilson Gray. Ze werd op 16 juni 1882 in Helenburgh geboren en kreeg daar al les van twee plaatselijke kunstenaars. Het gezin Gray verhuisde in 1901 naar Glasgow en zodoende kreeg ze in 1906 de kans te gaan studeren aan de Academie.
Tijdens de eerste Wereldoorlog deed ze vrijwillig dienst als verpleegster en werd naar Frankrijk gestuurd; ondanks alles vond ze toch nog tijd om te schilderen. Haar werk "Hôpital Auxilaire 1918 "waarop de verwoeste Abdij Rayaumont staat afgebeeld waarin een provisorisch ziekenhuis is gevestigd werd geweigerd.

Toen de oorlog was afgelopen keerde zij terug naar Schotland en wijdde zich zich aan het schilderen van portretten vnl. jonge vrouwen en kinderen. 27 mei 1931 overleed ze in Glasgow slechts 48 jaar oud.

daggedicht

Vandaag kies ik een gedicht van een Vlaming nl. de op 15 april 1909 geboren Staf Weyts, die het grootste deel van zijn leven woonde in Sint Kruis bij Brugge. Hij begon zoals zoveel Vlaamse literatoren met het schrijven van gedichten. Zijn debuutbundel "Gedichten" verscheen in 1928. Al gauw stapte hij over naar proza w.o. romans en novellen. Bekende romans van hem zijn "Ontmoeting met Denise"uit 1954 en "Gevangene van Hedwige" uit 1963. Hij overleed 12 januari 1985 in Brugge.

VERS

laat ons vertrekken nog met deze late boot,
Eenzaam over dees somber water in den nacht.
Misschien dat ginds, waar die sirene floot,
Het schrijnend heimwee van ons beider hart verzacht.

Want morgen wieken hier weer witte vogels rond;
-  Al jaren lang en altijd lijk vandaag -
Zien we de grijze lucht boven den grauwen grond,
En boven 't water dat omhoog gaat en omlaag.

En wordt het oude weerom nieuw, en al het nieuwe weerom oud
Komen dezelfde droomen voor een korten tijd;
En lijk het weder warm wordt en daarna weer koud,
In ons dezelfde vreugde en dezelfde triestigheid.

Want aan den slenter van ons leven zijn we vastgebonden;
We treuren en we hopen,
Alle dagen doen wij dezelfde zonden
En 's avonds onze oogen toe en 's morgens open.


STAF WEYTS

onbekende componisten

Di is een gedeelte uit een concert voor cello en orkest van de voor mij totaal onbekende componist Wilhelm Fitzenhagen. Hij werd 15 september 1848 in Seesen in het hertogdom Brunswijk werd geboren. Op vijfjarige leeftijd kreeg hij al piano,cello en vioollessen. Vanwege zijn geweldige spel hoefde hij niet in militaire dienst. Door geldelijke ondersteuning kon hij een jaar gaan studeren in Dresden bij Friedrich Grützmacher. Bij een optreden van Wilhelm in Weimar was Franz Liszt aan wezig en die was zo door zijn spel getroffen dat hij hem een plaatsaanbood in het Hoforkest van Weimar, maar Wilhelm had al een baan aangenomen aan het conservatorium in Moskou. Hij sloot er vriendschap met Tsaikowski;

 een aantal composities van diens hand werden door Fitzenhagen voor het eerst uitgevoerd w.o. de beroemde Roccoco variaties. Ook leidde hij een aantal cellisten op w.o. Joseph Adamowski, die de overstap maakt naar Amerika en toetrad tot het pas opgerichte Symphonie Orkest van Boston. 

Fitzenhagen overleed 14 februari 1890, slechts 52 jaar oud. Hij liet hoofdzakelijk composities voor zijn instrument na nl. de cello.

vacantie

Na mijn bezoek aan de Martinikerk ben ik naar het Martenahuis gegaan, genoemd naar Hessel van Martena, een edelman afkomstig uit Cornjum. Deze liet het huidige huis in 1498 bouwen. Zijn Stins in Beetgum was twee jaar daarvoor platgebrand door de Vetkopers; zelf was Hessel leider van de Schieringers, die Franeker voor de Hertog van Saksen moest verdedigen.
In de 20ste eeuw is het pand op een 17de eeuwse wijze gereconstrueerd. Sinds 2006 is het Martena Museum in dit pand gevestigd.
Ik heb een aantal foto's gemaakt.

Het Martenahuis aan de buitenkant.

Het huis aan de achterkant.

Willem Bartel van der Kooi ( 1768 - 1836)  schilderde dit portret van Clasina Martina de Crane.

Een afbeelding van Saep van Vervon (Sophia) 1617 - 1671; achterkleindochter van Hessel van Martena, getrouwd met Wijtze van Camminga, later met Joachim Andreae, hoogleraar en voorzitter Staten Generaal.

In 1637 schilderde Michiel Jansz.van Mierevelt dit portret van Anna Maria van Schurman.