vrijdag 7 augustus 2015

necrologie


Volgende week dinsdag wordt de Grande Dame van het Nederlandse Toneel Ellen Vogel gecremeerd. Met haar heengaan verliest Nederland een van de grootste actrices die ooit op de planken hebben gestaan.


Ze kwam uit een gezin voordrachtskunstenaars. Toen ze twintig jaar oud was ging ze naar de Toneelschool, maar kon deze niet afmaken, omdat haar vader na zijn plotselinge dood, zijn vrouw in grote armoede achterliet. Zelf kreeg Ellen tijdens de Hongerwinter tuberculose. 
In 1945 debuteerde ze en speelde tot 1971 bij de Nederlandse Comedie uiteenlopende rollen in alle genres van blijspel tot tragedie.
Jeroen Krabbé die haar veel heeft zien spelen zegt dat ze zó mooi was dat hij zijn ogen niet van haar kon afhouden. Zelf zegt ze dat ze zich in de jaren vijftig en zestig ongans heeft gespeeld in wel vijf stukken per jaar.
Ellen trouwde in haar leven drie maal; achtereenvolgens met de acteur Hans Tobi ( uit dit huwelijk werd haar enig kind geboren), de regisseur Fons Rademakers en als laatste met Jimmy Münninghof, die in juni 2012 overleed. Graag had ze samen met hem willen sterven door het plegen van euthanasie, maar schrok daar toch voor terug.



Haar natuurlijke grandeur met haar rijzige gestalte en fraaie, zorgvuldige dictie hebben ervoor gezorgd dat haar geen rollen werden aangeboden in experimentele stukken. Ze was dan ook erg blij dat ze de rol van Claire in het stuk In wankel evenwicht  van Edward Albee.
Haar laatste toneelrol speelde ze in het stuk Verzameld Werk van Donald Margulies. Ze liet zien dat ze op hoge leeftijd nog heel klein kon spelen.


Op 1 november 1969 barstte de Aktie Tomaat los in de Amsterdamse Stadsschouwburg; een felle aanval op het gevestigde toneel. Ellen Vogel vond het een respectloze actie en probeerde zich en haar medespelers te verdedigen, maar ze werd weggehoond. Nog meer pijn deed haar de uitspraak van Ischa Meijer over haar; hij noemde haar de actreutel.
Later heeft ze wel begrip getoond voor de actie op zich nl. dat er meer inspraak moest komen voor de acteurs en minder macht voor de regisseurs. 


Naast haar toneelrollen speelde ze ook in t.v.series w.o. De boeken der kleine zielen naar het boek van Louis Couperus en filmrollen in b.v. Makkers staakt Uw wild geraas, Monsieur Hawarden en De Tweeling.



Geen opmerkingen: