donderdag 22 maart 2012

Sonia Delaunay




Het  kunstwerk hiernaast is vervaardigd door een van de vrouwelijke kunstenaars die een plaats innemen in mijn serie over deze groep.
Het is de op 14 november 1885 geboren Sarah Ilinitchna Stern, beter bekend onder de naam Sonia Delaunay.Waar ze precies geboren is weten we niet, waarschijnlijk is het het plaatsje Gradizhke, dat momenteel in de Oekraïne ligt. Op jonge leeftijd vertrok zij naar St.Petersburg, waar zij groot werd gebracht door een broer van haar moeder Henri Terk. Dat was een invloedrijk rechter van joodse afkomst. Op 16 jarige leeftijd ging zij naar een zeer goed aangeschreven school in haar woonplaats en daar bleek haar tekentalent. Haar tekenleraar adviseerde haar naar Duitsland te gaan om daar een kunstopleiding te volgen.
Ondertussen was zij door de Terks geadopteerd en en noemde zich Sonia Terk.

Helaas viel de opleiding aan de Academie de la Palette in de wijk Montparnasse haar enorm tegen en bracht zij steeds meer tijd door in galerieën. Zelf werd zij in die periode sterk beinvloed door kunstenaars afkomstig uit post-impressionistische kring en de fauvisten. We kunnen hierbij denken aan Henri Matisse en Deraing.
Zij trouwde met de homoseksuele galeriehouder Wilhelm Uhde, waarschijnlijk was dit voor haar een vlucht voor haar ouders die haar creatieve werkzaamheden sterk afkeurden en haar graag zagen terugkeren naar Rusland. Dankzij haar man kreeg zij toegang tot allerlei galeries en exposeerde in de galerij van haar man.

Een van de regelmatige bezoekers van deze galerij was Comtesse de Rose, de moeder van Robert Delaunay. In begin 1909 ontmoette Sonia voor het eerst deze jongeman en was op slag verliefd. De scheiding tussen Sonia en Wilhelm Uhde vond plaats in augustus 1910. Toen zij in verwachting was van Robert trad zij in het huwelijk met hem en hun zoon werd op 8 januari 1911 geboren. Zij noemde hem Charles en maakte voor de baby een quilt en juist dit kunstwerk voor de wieg was het startpunt voor een wijziging in haar werkstijl. Het kubisme deed haar intrede, maar wel een geheel eigen versie daarvan; door Guillaume Apollinaire werd die Orphisme genoemd.

In 1912 ontmoette zij  de dichter Blaise Cendrars wiens gedichten zij ging illustreren o.a. het gedicht La Prose du Transsibérien et de la Petite Jehanne de France,  over een reis met de Transsiberische Spoorlijn.

Gedurende de jaren 1914 tot 1920 verbleven de Delauny's bij vrienden in Madrid, daartoe genoodzaakt door het uitbreken van de 1ste wereldoorlog. In augustus 1915 vertrokken zij naar Portugal, waar zij gingen samenwonen met Samuel Halpert en Eduardo Viana, die zij al kenden uit hun Parijse tijd. Een bekend schilderij dat zij daar maakte was Marché au Minho uit 1916.
Toen in 1917 de Russische Revolutie uitbrak verloor zij de financiële steun van haar familie aldaar.

In 1921 keerde Robert, Sonia en Charles definitief terug naar Parijs en gingen wonen aan de Boulevard Malesherbes. Zij ging zich toeleggen op toneelcostumes o.a. voor het stuk Le Coeur à Gaz geschreven door Tristan Tzaras in het verlengde daarvan opende zij een modeatelier in samenwerking met Jacques Heim.
De sombere tijd voorafgaande aan de 2de wereldoorlog deed haar noodzaken door gebrek aan bestellingen haar zaak te sluiten. In 1941 kreeg zij een zware klap te verduren door de dood van haar geliefde Robert in october 1941 aan kanker.

In 1964 schonk zij 114 van haar werken aan het Musée National d'Art Moderne. Zij maakte bij gouaches bij de gedichten van Jacques Damase. In 1975 werd zij opgenomen in het Legion of Honeur. Haar leven beschreef zij in het boek Nous irons jusqu'au soleil, dat in 1975 gepubliceerd werd. Op de zeer hoge leeftijd van 94 jaar overleed de kunstenaresse op 5 december 1979 in Parijs en werd begraven naast haar man in Gambais.


Geen opmerkingen: