levensbericht 30 oktober

Van de geschiedenis van Zweden weet ik feitelijk maar bitter weinig, dus is het voor mij een goede gelegenheid om dit levensbericht te wijden aan Charles IX, koning van Zweden van 1604 tot ro oktober 1611.

Zijn vader was Gustav I en zijn moeder was Margaret Leijonhufvud; hij had twee broer Eric XIV en John III. Zijn vader schonk hem het hertogdom Södermanland waarbinnen de provincies Närke en Värnland lagen. Pas na de val van zijn stiefbroer Erik XIV nam hij dit gebied definitief in zijn bezit.

Karel was een overtuigd calvinist en hoewel hij werd gezien als de echte leider van de rebellie tegen koning Erik XIV, maar tegelijk had hij een zeer slechte verstandhouding met zijn broer Johan, de gedoodverfde opvolger van genoemde Erik.

In  1592 stierf Johann III en werd opgevolgd door zijn zoon Sigismund, een overtuigd katholiek. Deze was al koning van Polen; vanaf dat moment werd Karel de leider van de protestantse oppositie in Zweden. 

De Rijksdag ( parlement) benoemde Karel in 1595 tot regent en toen Sigismund na een landing met een troepenmacht in Zweden een beslissende nederlaag leed bij Stangebro en gevangengenomen werd.
Op de Rijksdag van 1604 die in Linköping werd gehouden werd Sigismund officieel afgezet en werd Hertog Charles tot koning aangewezen en nam de naam Charles IX  aan. Hij regeerde slechts 7 jaar en had voortdurend te maken met de vijandelijke houding van Polen, Rusland, dat fel gekant was tegen zijn pogingen om Litouwen in bezit te krijgen. IN het kaatste jaar van zijn regering raakte hij in oorlog met Denemarken over Lapland.

Erg succesvol was hij niet vooral ook omdat hij te maken had met formidabele tegenstanders als Jan Karol Chodkiewicz en Christian IV van Denemarken op het slagveld. 30 oktober 1611 overleed Charles IX in Nyköping en werd opgevolgd door zijn 17 jaar oude zoon Gustavus Adolphus.
Charles is tweemaal getrouwd, zijn eerste vrouw was Anna Maria van Palts-Simmern, zij stierf in 1589. Hij hertrouwde in 1592 met Christina van Holstein-Gottorp. Zoals gebruikelijk had hij ook een maîtresse Karin Nilsdotter; zij schonk hem een zoon de latere veldmaarschalk Carl Carlsson Gyllenhielm, die leefde van 1574 tot 1650.